Школски лист

347

допота, ако ћеш сав свет прегледати и до неба ее дигнути нећеш за 'јовека важиие ствари наћи , него што е човек; а на н1 .му са„од заиста ние оно важно, што снолн нма, всћ шта е, не сполашии, но унутрашнћи жнвот н4гов. Човеку е био човек како тслом тако и душом кроз све векове едам од наиважнии предмета испитиванн и размишлана. Та човек е сам собом већ читав нун дивоте свет, само га познати валн. Наиумнпи мужеви сви народа волили су баш у наисвечаниим часима свога живота са тим питаи4м забавлати се, и то ће довек волити; нити шта зрелом и умном човеку већма ириличи од тога. Ирирода и исторп.ч вичу нам ону делФичку реч: „Човече! гледаи да себе самога познаш. И што изображеи! с' дана на дан све већма обштим благом постае, то се н већма обраћа мнсао на себе саму, нриводи и упознава лислећега са собом самим. Да богме да су резултати ти мисли и кшсна о познавашо самога себе^ врло различна, код различити врсти наученика и противна, ер сваки свое еобствеле погледе има. Али ниб ии то баш зло. Човек греши док год живи. Овлашно сматран4 неможе иикад онолико успети, као озбилвно задубл&нћ у ствар. А ние ни наука свезнала; ал то е известно, што се раз .шке те већма сближуго, то ће пре права истина на видело доћн. Нстииа е едина. погрешка е многостручна. Психологичко е знаи4 врло важно и сила занимиво за свакога човека, кои се што то од простоге отргао и из гомиле извукао: а за учитела е и иолезно и потребио. За учителл, кои неће само меканичан држач школе да буде, психологичко е знан& преко нуждно. Учителц кои ние психолог, ние ни иедагог. Приман4 п даван4 науке, то су психологичке радн&, радн4 тичући се душе, н^зиног развишш и изображана. А ово има свое тврде, прнродом определене закопе; па зар може бити учителв ил воспитателв, а да непознае своиства душе, нн н4зине иоаве, склопости, даре и снаге. Без познавани ти психологички поава ние можно бити свестан воспптателв, ннт можно учителвског посла свестно свршивати. Без рационалне психологие иема ии научне педагогпе, ни праве дидактике, ни успешне учителвке нраксе. Без знана исихологие подобан е учителв оном простом надничару, кои само заради оне коре леба у крвавом зного иосо свои као и у помрчпни тера. Ако ће педагопм да остане животна наука, и да се као свака нрава наука изнутра развин, а не као меканична гомила само с по.ш да расте, ил прост меканпчан занат да ностаие, то мора ненрестано са психологиом уиоред ићи, мора добро и непрсстано пазнти.' шта она ради, куда тежи, како напредуе; а пси-