JUS standardizacija

interni standard ı proizvođačka specifikacija — sličnosti ı razlike

Milan Bucalo, dipl. pravnik

U Zakonu o standardđizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 38/77), pored ostalog, propisana je mogućnost donošenja internih standarda i proizvodjačkih specifikacija. Ova dva zakonska instituta imaju odredjene sličnosti, ali i razlike, koje često izazivaju nesporazume u praktičnoj primeni ovog Zakona i propisa donesenih na osnovu njega.

Paralelnim prikazivanjem oba navedena ir:stituta, uočiće se njihove sličnosti i razlike. Internim standardima se utvrdjuju:

- namena, svojstva i karakteristike proizvođa, rađova i usluga, i

– radni i drugi postupci u organizaciji udruženog rađa.

Proizvodjačkim specifikacijama se utvrdjuJu kvalitet i druga svojstva proizvoda.

Očigledno je, dakle, da je dijapazon internog standarda znatno širi. Naime, dok je proizvodjačka specifikacija vezana samo za proizvod, internim standarđima se mogu, pored proizvoda, regulisati i radovi i usluge, kao i radni i drugi postupci u organizacijama udruženog rađa.

Donošenje internog standarđa je isključivo fakultativno, tj. autonomno je pravo organizacije udruženog rađa da li će doneti interni standard ili ne.

Medjutim, donošenje, proizvodjačke specifikacije, može biti fakultativno i obavezno. Naime, organizacija udruženog rada može doneti proizvodjačku specifikaciju kojom utvrdjuje kvalitet i druga svojstva proizvođa, za koje nije donesen jugoslovenski standard koji se obavezno primenjuje, ili norma kvaliteta proizvođa, kao i za proizvod čiji su kvalitet i druga svojstva

delimično odredjeni u jugoslovenskom stan-

dardđdu ili u normi kvaliteta proizvođa. Ov-

de treba napomenuti da se interni standard

može doneti samo pod uslovom đa za odredjeni proizvođ nije donesen jugoslovenski standard čija je primena obavezna.

Medjutim, propisima o jugoslovenskim standardima, normama kvaliteta ili drugim propisom direktora Saveznog zavoda za standardizaciju, može se odrediti da je donošenje proizvodjačke specifikacije za odredjene proizvode obavezno, u kom slučaju se i utvrdjuje koje pođatke proizvodjačka specifikacija treba da sadrži, kao i način vodjenja evidencije u organizacijama uđruženog rada o donesenim specifikacijama.

Dakle, donošenje proizvodjačke specifikacije od strane organizacije udruženog rada je fakultativno samo u slučaju kađa odgovarajući propis ne utvrdjuje da je njeno donošenje obavezno.

Treba, takodje, napomenuti da i u slučaju obaveznog donošenja proizvodjačke specifikacije, proizvodjač sam utvrdjuje bliže pojedinosti o svojstvima i karakteristikama svojih proizvođa u okviru onih podataka koji su propisani. Ako je, primera radi, odgovarajućim propisom proizvodjač obavezan da donese proizvodjačku specifikaciju za

jedan prehrambeni proizvod i da u specifikaciji da pođatke o sadržaju šećera, masti, proteina i sl., onda je proizvodjač dužan da u specifikaciji tačno navede koji se procenti tih sastojaka nalaze u tom proizvodu. Prema tome, odgovarajućim propisom se samo utvrdjuje koje podatke mora da sadrži proizvodjačka specifikacija, a proizvodjač takvog proizvođa je obavezan da da sadržaj tih podataka.

Postoji razlika i u načinu donošenja internih standarđa i proizvodjačkih specifikacija. 331