JUS standardizacija

Savezni zavod za standđarđizaciju dužan je da utvrđi da li postoje domaći propisi (predvidjeni Zakonom o standarđizaciji), i đa li ima mesta primeni medjunarodnih i stranih tehničkih propisa i standarda. Ako su medjunarodni i strani propisi i standarđi u skladu s domaćim propisima i standardđima, to jest ako i jedni i drugi propisi i standardi na isti ili vrlo sličan način rešavaju iste tehničke probleme, neće biti smetnji da se njihova primena odobri. Ako medjunarodni i strani tehnički propisi i standardi nisu u suprotnosti sa odgovara-– jućim domaćim propisima i standardima, to Jest ako se njima rešavaju isti tehnički problemi i postavljaju isti ili stroži

· zahtevi, isto će tako biti ispunjeni uslovi da se primena tih standarda i propisa odobri. Ako su medjutim, tim standardima i propisima data tehnička rešenja koja su suprotna rešenjima predvidjenim domaćim propisima, ili rešenja koja ne zadovoljavaju zahteve u pogledu konstrukcije, mera bezbednosti, zaštite života, zdravlja i okoline, ili ne zaštićuju, odnosno ugrožavaju interese narodne odbrane, a ti su zahtevi utvrdjeni domaćim propisima - neće postojati mogućnost da se njihova primena odobri. Malo je verovatno da se takav slučaj pojavi kada su u pitanju medjunarodni tehnički propi.si i standardi, 'alj Je moguće da prilikom primene stranih propisa i standarda dodje do takve situacije.

Ako ne postoje domaći tehnički propisi i standardi, Savezni zavod za standardizaciju biće dužan da po svim kriterijumima

iz osnovnih odredaba Zakona o standardizaciji i pravilima odgovarajućih struktura, a u skladu sa utvrdjenom politikom standardizacije u Jugoslaviji ceni opravdanost primene odgovarajućih medjunarodnih i stranih tehničkih propisa i stanđarda, i da na takvoj oceni zasniva svoJ predlog Saveznom izvršnom veću.

Pošto Savezno izvršno veće prihvati predlog Saveznog zavoda za standardizaciju, ovaj Je dužan da izda potvrdu da je odobrena neposredna primena medjunarodnih, odnosno stranih tehničkih propisa i standđarda, i kojih, a takva je potvrda jedan od uslova za registraciju i punovažnost odgovarajućeg ugovora.

Problemi koji u praksi nastaju u SprYOVOdjenju ovog postupka su - koliko dosadašnja praksa pokazuje - prekratki zakonski rokovi, u kojima je često nemoguće obaviti napred opisane poslove, bar kada je u pitanju analiza velikog broja propisa i standarda čija se neposredna primena traži. Isto tako, organizacije udruženog rada se obraćaju Saveznom zavodu za standardizaciju u fazi registracije ugovora kojim Je predvidjena neposredna primena medđdjunarodnih i stranih tehničkih propisa i standarda, iako iz Zakona jasno proizlazi da

su dužne da odgovarajuću potvrdu pribave Pre zak lju čenj a ugovora. Treći problem je što organizacije udđruženog rađa u svojim zahtevimna ne na vođe podatke o medjunarodnim, odnosno stranim propisima i standardima koji u realizaciji ugovora treba neposredno da se primene, odnosno kojima treba da odgovaraju karakteristike i osobine proizvoda -– a izraz "proisvod" je ovde upotrebljen u smislu čl. 7. Zakona o standardizaciji — i radova, pa praktično ne postoji mogućnost da se postupi po Zakonu na osnovu podnesenog zahteva. Zbog toga se gubi vreme, a postupak se odugovlači što vrlo često dovođi do štetnih posleđida za koje u takvim slučajevima nadležni organi nisu nimalo krivi.

Medjutim, svi navedeni problemi SDprOVOdjenja zakona o kojima je napređ bilo reči takve su prirođe, da se uz malo napora i dobre volje u praksi mogu rešiti. To bi omogućilo da se ostvari svrha zakonskog regulisanja ove materije, a to je ostva-– rivanje ciljeva zacrtanih u osnovnim odredbama Zakona o standarđizaciji i u dokumentu "Politika standardizacije u Jugoslaviji". Literatura i izvori podataka: - Zakon o standardizaciji

– Zakon o dugoročnoj proizvodnoj kooperaciji, poslovno-tehničkoj saradnji i pribavljanju i ustupanju materijalnog prava na tehnologiju izmedju organizacija udruženog rada i stranih lica

- Zakon o ustupanju izgradnje investicionog objekta stranom izvodjaču

- Politika standardizacije u Jugoslaviji (Savezni zavod za standardizaciju, Beograd, 1979.)

- Dokumenti ISO/STACO, i materijali sa zasedanja ISO/STACO 1977, 1978. god. — Ženeva - Dokument ISO/STACO 71/maj 197B. gođine

- Performance standards and their application to CSA requirements (CSA, Ottawa, Ontario, 1974.)

- Dokumenti ISO/CERTICO, Toronto, 1979. godine

= Dokumenti Saveta za ekonomska i socijalna pitanja OUN - ECE/STAND/14, 1974. godine - Nacrt Sporazuma o uklanjanju tehničkih barijera u trgovini (AGATT) — Bilten Saveznog zavođa za stanđardizaciju br. 7/8 1979. gođine

-– dr V. Besarović: Pravni aspekti prenosa tehnološkog znanja u zemlje u razvoju (Beograd, 1978.)

- ISO/STACO 95/78.

485