Nova Evropa

slabijim, velikim i malim, borba medju Germanima i Južnim Slovenima, Uza sve to što državna granica nije odmerena tačno: prema etnografskom stanju, i što se — naročito u Koruškoj — kosi sa slovenskom linijom, odvojenom dosta duboko u alpsko-nemački reljef, tako da ni državni interes nije posvema zaokružio svojih prometnoekonomskih i strateških komponenata, uza sve to, svršetak razgraničenja znači kraj jednog važnog preokreta, Taj preokret izvele su istorijske sile baš u doba kad svršava epoha buržujskoš nacijonalizma, i da je zakasnio za nekoliko decenija, ili da je svršio drukčijim rezultatom, nema dvojbe da bi se germanski Sever primaknuo bio bliže slovenskom Jugu, Zagušljiva duševna almosfera, posledica silne i do krajnosti rasplamsale nacijonalne borbe, sve se više čisti i iščezava pred hitnim ekonomskim, političkim, i socijalnim zadacima, Sukob dveju nacija stvorio je u pograničnim krajevima — a to je, u širem smislu, čitava Donja Štajerska — jedno iznimno kulturno i ekonomsko stanje, i nije bio bez utecaja na ono što bismo mogli nazvali mentalitetom čitavog pokolenja,

U gradovima i varošicama Donje Štajerske ispoljavao se taj mentalitet u nesumnjivo opasnim simptomima, Ekonomske prilike prinudile su slovenačkog seljaka, da šalje svoju decu u gradove i industrijske centre, gde su ih dočekivali pijoniri nemačke buržoazije, koja je bila nosilac austrijskog režima, Seljačkom sinu, bio on zanatlija ili industrijski radnik, svidjao se spoljni sjaj tudje kulture, jer je uživao u kontrastu izmedju svog rodnog sela i novog sveta, u koji je ulazio, Naivni sin pobožnog slovenačkog sela verovao je tu djoj kulturi, i stupao je često bez griže savesti u nemačku političku aimosleru, nemisleći pritom da u prvom redu služi ekonomskoj ekspanziji velike i jake nemačke buržoazije, Iz ovakog slovenačkog seljačkog sina razvio bi se, u drugoj ili trećoj generaciji, zadojen duhom »Schulverein«-ovih škola, svestan pripadnik i poklonik nemačke buržujske kulture, Njegova klasna svest manifestovala bi se onda kad bi posetio veće nemačke gradove (Grac, Beč, itd.) i stupio u osobne, pače i familijarne, odnose sa starim nemačkim buržoaskim porodicama, Na taj se način stvorio, u toku više decenija, u svim gradovima i varošicama bivše Donje Štajerske . kadar пеmačko uzgojenih Slovenaca, u ekonomskom i političkom pogledu ovisnih od austrijskog režima, odnosno od nemačke buržoazije i njene civilizacije, uostalom neprijateljski raspoložene prema slovenačkim težnjama i tendencijama. Taj je kadar bivao utoliko jači ukoliko je bliže bila nacijonalna nemačka granica, U gornjim stranama — naročito u Mariboru, Slov, Goricama, i Mežiškoj Dolini širio se ovaj uticaj već i na selo, zahvaljujući velikoj ovisnosti sela od grada, Zanimljivo je, da je zahvatio već i klasno svesne proleterske slojeve, pa se još i danas, naprimer u Mariboru, oseća utecaj lažnog nemačkog nacijonalizma па pradništvo · nesumnjivo slovenačkog porekla,

Da bi se ovaj proces što više uskorio, započelo se u poslednjem deceniju i s kolonizacijom, koja doduše nije uspela, budući da je medjutim svuda već — i na krajnjim granicama — porasla bila ot-

101