Nova Evropa

srednim porezima, sa svim materijalno-pravnim i formalno-pravnim, veoma komplikovanim, odredbama, bio bi tako velik skok, da bi mogla nastupiti opasna stagnacija u poreskoj administraciji, osobito u pokrajinama sa manje spermnim činovničkim aparatom, Da bi se tome izbeglo, po našem mišljenju, imala bi se reforma neposrednih poreza kod nas izvesti na taj način, da bi se najpre izjednačile materijalno pravne-odredbe, t, j. one koje se tiču poreskih stopa starih poreza po prinosu (хеташпе, kućarine, tecivarine i t, 4) zatim bi se, u drugoj etapi, u celoj državi zaveo jedinstven zakon o dohodarini, i tek kasnije, u trećoj etapi, bi se u pogledu starih poreza izjednačile i formalno-pravne odredbe, Takav postepeni postupak bio bi praktičniji, sigurniji, i jeftiniji,

Prema pomenutom predlogu zakona, novčani bi zavodi plaćali kombinovani porez na čistu imovinu i na čisti dobitak, Porez bi iznosio, u progresivnim stopama, od 0,5% do 1,2% kod imovine, i od 10% do 25% kod dobitka prema rentabilitetu, t, j. prema procentnom srazmeru izmedju imovine i dobitka; taj postofni srazmer penje se od 6% do 30%, Progresija je tako izradjena, da se kod većeg rentabiliteta povišavaju postoci obeju poreskih vrsta, ili drugim rečima: što je manja relativna razlika izmedju svote čiste imovine i čistog dobitka tim su više stope za porez na imovinu i porez ma dobitak, Na našem primeru {ako bi, naime, jedan novčani zavod iskazao čistu imovinu od 2,000,000 Din, i čisti dobitak od 400.000 Din), prema nacrtu zakona porez bi se odmerio na sledeći način: budući da gornji dobitak u relaciji do imovine odgovara 20%-nom rentabilitetu, prema skali člana 119, pomenutog zakonskog nacrta, porez

na imovinu od 2,000.000 Din, sa 0.8% iznosiobi „ . „ 16.000 · 1 porez na dobitak od 400,000 Din, sa 1606 „, . . . 64.000

te bi dakle ukupna poreska dužnost iznosila . . . 80.000 Пап

Ako uporedimo u gornjem primeru izračunate poreske dužnosti po pojedinim pokrajinama, i to: u Hrvatskoj i Slavoniji sa 102.600; u Vojvodini sa 124.200; u Sloveniji i Dalmaciji sa 109.320; u Srbiji i Crnoj Gori sa 77,471; i u Bosni i Hercegovini sa 62,400, — vidimo, da bi se, po vladinom predlogu zakona, porez novčanih zavoda u Hrvatskoj i Slavoniji, Vojvodini, Sloveniji, i Dalmaciji, snizio, a u Srbiji, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini, povisio, prema današnjem srazmeru,

Ovim člankom hteli smo da prikažemo u kratkim a, koliko moguće, jasnim crtama glavne principe našeg sadašnjeg i budućeg zakonodavstva u pogledu porezivanja novčanih zavoda, te da damo interesovanim krugovima malu orijentaciju u toj stvari,

Еп атју Уодортес,

član Glavne Kontrole,

376