Nova Evropa

Tudizić, i mnogo drugih njihovih užih zemljaka i sunarodnika, Kako se vidi iz veoma zanimljivih dokumenata Dubrovačkog Arhiva {objavljenih i odlično protumačenih od Dra, Bože Cvetkovića, u »Bulićevu Zborniku«), Dubrovnik se mnogo radovao odlasku i uspehu svojih sinova u Rusiji, pa je i u svojim listovima na Cara u više mahova davao izraza svoga poštovanja i ushićenja; ali, što je još mnogo zanimljivije, dubrovački senatori iskazivali su tim prilikama svoja osećanja sveslovenske solidarnosti, ističući više puta zajednicu krvi i jezika koja ih vezuje sa ruskim Carem i njegovim narodom, te smatrajući malu slovensku republiku Sv, Vlaha na Jadranu ogrankom ogrommog slovenskog stabla, I dubrovački pesnici, Kavanjin i Ignjat (Vatroslav) Gradić, pevali su u istome smislu,

Мпобо manje zadovoljstva pokazivala je Dubrovačka Vlada u pogledu aktivne politike koju je vodio ruski Car па Balkanu, poimence usled rovarenja njegovih agenata po Crnoj Gori, Boki, i Hercegovini, u blizini granica Republike, koja su je dovodila često u veliku nepriliku, naročito posle oružanog istupa vladike Danila i njegovih Crnogoraca protivu Turaka, Čim je, naime, car Petar počeo da se sprema na rat sa Tarskom — u kojoj se, nakon Poltave, sakrio bio njegov ogorčeni neprijatelj kralj švedski, Karlo XII —, on je potražio veze sa balkanskim hrišćanima, Ta su u prvom redu dolazili u obzir Moldavska i Vlaška, i gospodar prve bio je posve spreman da stane na stranu Carevu; ali se u isti mah mislilo već i na Bugare i Srbe, Od strane Srba su dolazili emisari, i to i od ugarskih Srba i od Srba pod Turcima, Tako je, još u maju 1710, došao bio u Moskvu satnik Bogdan Popović, noseći uza se list od dva srpska pukovnika, Ivana Tekelije i jednog njegova druga iz Arada i Segedina: »O najblagočestiviji Caru, — prekrasno sjajuće sumce pravdel«, tako su pisali na svome kitnjastom slovenskom jeziku srpski pukovnici; »milostivim okom pogledaj na nas uboge i tvojim carskim mislima pomisli o našoj otečeskoj srpskoj zemlji, pre mmogih godina podjarmljenoj od nevernik4, naročito onda kada će Gospod Bog podignuti tvoju krstašku desnicu naspram njih i nemoj da zaboraviš da i nas, najmanje, pozoveš i pomiluješ, neka se i mi potrudimo u službi za svoga pravoslavnoga. Cara«,

Medju srpskim mpridošlicama sa Вајкапа пагобио se istaknuo Hercegovac Mihajlo Miloradović, koji je sa svojom braćom, Gavrilom i Aleksandrom, stupio u carsku službu, Njega je Car, čim je bukmnuo rat sa Turskom, uputio kao svog glavnog agenta medju Crnogorce, O tome veli »Letopis Crnogorski«: »Va lijeto 1711 dodje zgramatami ot Moskve ot Cara Petra Mihajlo Miloradojević {sic!) va Černuju Goru ka vladiki Danilu i Černogorcima za veliko zlo manastirsko i

462