Nova Evropa

1. Ратазбја i narod,

Sadašnji rat je izuzetno popularan u Crnoj Gori, Cio narod je osjećao fragične momente koje je preživljavala Srbija, Ali medju osjećajima naroda i dinastije nije bilo nikakve harmo= nije, Kralj Nikola je počeo rat protiv svoje želje, samo zato da ne bi došao u sukob sa javnim mmnjenjem, Ali se on teško i nerado polfčinio srpskoj komandi, i sve vrijeme je očekivao zgodam momenat kad će se moći izbaviti od kontrole Šumadije, t, |, Srbije, Ideal kraljev je bio, što je moguće prije ući u Sarajevo i famo zaključiti separatan mir; a kad u tome nije uspio, on je izgubio svaki interes prema ratu, Ipak su glavnu ulogu u posljednjim dogadjajima odigrali kraljevi sinovi i knegimjica Ksenija, žemska vrlo pameina, ali lukava i vjerolomnma, koju u Crnoj Gori zovu: Marija Amtoameta broj dva, Stari Kralj, negledajući na potpuno očuvanu svježinu glave, sve vrijeme je bio pod uplivom austrofilskih težnja svoje okoline,

Kraljević Danilo, koji Je oženjen Njemicom, svagda je bio proliv rata, i kada se je Srbija obratila Crnoj Gori, pozivajući je u pomoć, on је otvoreno govorio da na taj poziv ne reba odgovarati, U početku aprila prošle (1915) godine, Damilo je sa žemom otputovao u inostranstvo, i otuda je stalno telegrafisao da će pobjeda biti na strani Njemaca, i da treba po svaku cijenu što prije zaključiti mir s Austrijancima, Dodaju, da se je Danilo, živeći u Švajcarskoj, stalno vidjao sa austro-germanskim diplomatima, i da je često odlazio u Beč, On je sudio o stvarima sa gledišta pravog Njemca,

Drugi sin kraljev, knjaz Mirko, bio je, za vrijeme ovoga rata, udaljen od poslova usljed svoje umne slabosti, Treći sin, Petar, glavnokomandujući lovćemskih pozicija, istimski austrofil, otvoreno je u vojsci propovijedao separaftni mir sa Austrijom, dokazujući da je samo u tome spas Crne Gore, Po pričanju jednog crnogorskog gjenerala, kad su Njemci ušli u Biograd, Petar je dao svečani ručak i naredio je da se sviraju samo austrijska i njemačka himna, Od avgusta prošle (1915) godine, kraljević Petar je počeo lično da vodi pregovore sa izaslanikom austrijske Glavne Komande, pukovnikom Hubkom, koji je ranije bio vojni ataše na Cetinju, Ti pregovori, motivisani tobož napadima austrijskih avijatičara na Cetinje, nesumnjivo su imali ozbiljniji karakter, Njihovi susreti bili su obično u Budvi, ili u Kotoru, i praćeni su lukulovskim pirovima, Kraljevića su uvijek pratila njegova dva adjutanta: Gjurković i Jovičević, Govori se, da su se fi pregovori ficalt revizije znamemite konvencije od 1907, po kojoj je Austrija dužna bila diplomatskim putem, a u slu-

337