Nova Evropa

što mi to pravo daje i tu dužnost namiče — osim činjemice, što sam od 1912 godine i sam bio članom Organizacije — 105 i činjenica, da sam bio brat streljanog Apisa i drugova, Као 1 brat one braće koja su ostala u životu a trpe i stradaju uslijed onog Procesa. Toliko kao uvod, a sad da predjem na stvar.

Dragutina Dimitrijevića »Ampisa« upoznao sam 22, арта 1912, ргбодота једпе уебете Који зи уодје цдтихепја » је njenje ili smrt« priredili u Beogradu, u maloj dvorani hotela »Moskva«, vodjama izleta zagrebačke akademske omladine. Za stolom nas je bilo oko dvadesetorica što Srbijanaca što акадеmičara Srba i Hrvata iz preka, Na čelu stola sjedio je Dragutin Dimitrijević, a osim njega bili su prisutni još i pok, Ljuba Jovanović-Čupa, pok. Branko Božović, Velimir Vemić, i drugi, Večera je priredjena, da bi se upoznali vodje omladinaca i da bi se vidjelo, ima li medju njima koji bi mogli biti primljeni u udruženje »Ujedinjenje ili smrt«. To je ujedmo bio moj prvi i. zadnji susret sa pok, Dragutinom Dimitrjevićem Ampisom. Ja sam i kasnije svraćao u Srbiju, u više navrata, osobito u vrijeme Balkanskog Rata, ali Apisa više ne vidjeh, — bio je uvijek na položaju, na frontu, ili na radu u unutrašnjosti ili u Staroj Srbiji,

Generalštabni pukovnik Dragutim Dimitrijević bio je таро-

/ zamtna figura: tada 40-tih dodina, visok, plećat, krupan, zaši-

ljenih brkova, oštra pogleda, — čovjek koji je na prvi pogled osvajao i predobijao, Načitan, svjetske kulture, i upoznat sa više jezika, bio je fimih manira, — kosmopolita. Idealam, emer=

dičan, i oduševljen patrijot, čovjek od malo riječi, on Je bio rodjemi revolucijonar, destruktivan ali još više konstruktivan elemenat, jedan od majvećih mnacijonalnih boraca predratne Srbije, i jedan od najvećih ljudi što ih je Srbija dala i imala u ovom vijeku, To je, prvenstveno, bio čovjek djela, koji nije poznavao zaprek4, izvrstan organizator i aditator, čovjek koji je za stvar državnog i narodnog jedinstva i ujedinjenja sve dao i sve žrtvovao, pa i samoga sebe, Šta ima Srbija njemu da zahvali, to će tek budući naraštaji utvrditi. / Dragutin Dimitrijević Apis bio je dlavni vodja zavjerenika V protiv, Obrenovića, On je organizovao zavjeru od 29, Maja 1903, i na čelu zavjerenikA provalio u Dvor, Te krvave moći, kada su ubijeni kralj Aleksandar ı kraljica Draga, ı Dragutin Dimitrijević Apis je prenesen u bolnicu, teško ranjen u grudima. Spasivši Srbiju od tiranina, on se me zadovoljava time, već joj traži spasitelja, i malazi ga u ličnosti kneza Petra Karagjordjevića, Којеба iz izgnanstva vodi ravno ma prestolje, U nizu odinA4, uvijek uz bok Petra Karagjordjevića, ulaže on sve зуоје sile da podigne malenu Srbiju, i da ju pripremi za veliko djelo

68