Nova Evropa

dolasku na Balkan Srbohrvata, i to Još zasebno od ostalih balkanskih Sloven4, Ovo gledište prihvatili su Pervoljt, Krek, Drinov, Jireček, i još neki drugi naučnici; pa je pod Jagićevim uticajem donekle i Niderle, samo što Niderle drži, da je i suviše rano odricati Porfirogenitu vrednost i pouzdanost, bar što se Исе Belohrvatske, On misli, da su Hrvati — zapadni, istočni, i Južni, — samo delovi poveće jezičke zajednice, koja se diferencirala, još u svojoj zakarpatskoj pradomovini, u buduće »Jugoslovene«, pa dok se jedan deo prebacio preko Karpata i izbio na obale Save i Dunava, dva drušča dela ostaše na svojim mestima, da se onda Jedan od njih, u vezi sa vrtlogom kretanja naroda i povlačenjem Germana, nadje na zapadu u sudetskim planinama, medju češkim i poljskim planinama, a drugi na istoku, medju ruskim plemenima gde se ubrzo pretopio i izgubio, Što se pak tiče Srba, Niderle dopušta, da su se oni, do pojave na obalama Dunava, nalazili negde za Karpatima, kao jako pleme, i da se — kao i Hrvati — nisu svi otselili па јиб, пебо je deo ostao Sde je bio, Srbi su, po njemu, politički bili samostalni, Ali Niderle nije mogao ničim ovo svoje · mišljenje dokumentovati; uostalom, i on smatra radove Portfirofenita kao jedini verodostojni izvor za istoriju balkanskih Srbo'hrvata (»Slavenske Starine« II, 275 i даје).

Dosta je čudno, da svi pobrojani naši istoričari, pa i Niderle, ćutke prelaze preko neosporivog fakta, da se od davnih vekova nalazi na Kubanu (severnom Kavkazu) nekakav narod po imenu »Srbi«, još odonda kada o Slovenima u pravom smislu ni govora ne može biti, Ti kavkaski Srbi isto su toliko realni koliko i Srbi lažički i Srbi na Balkanu, i ranije ili kasnije ovi kavkaski Srbi potražiće objašnjenje od istoričara za OVO prečutkivanje, a vezu sa ostalim svojim imenjacima, Na ovom polju radi, koliko nam je poznato, Slovenac Dr, Niko Županić (vidi u zagrebačkoj »Narodnoj Starini« za 1922, kao i Ferda Šišića »Povijest Hrvata«, 1925, koji se ne slaže sa Županićem). Ali se na ovome ovde nećemo zadržavati,

Svakako se može smatrati dokazanim, da su Jugosloveni uveliko i čvrsto sedeli na Balkanskom Poluostrvu u VII veku. Dokaza za to ima ne malo, i konkretnih, Naporedo sa grupom ovih plemena »Sloven4«, postojale su i druše grupe Slovena, koje se kriju pod nazivima čija etnička sadržina još nije objašnjena, pa ih savremena nauka možda neće ni objasniti, ako se ne pronadju novi izvori koji bi bacili više svetlosti na etnički sastav stanovništva Balkanskog Poluostrva od početka našega doba. Ukoliko je utvrdjeno da su naši preci naseljavali Balkan po ugovoru sa Vizantijom, oni su verovatno sačuvali i osnove svoga starog plemenskog života; u isto vreme, паšavši se na vizantijskoj teritoriji u za njih sasvim novim administrativnim, kulturnim, političkim, i privrednim prilikama,

228