Nova Evropa

dire sve šire i dublje i načinje sve humane norme koliko etike i altyujizma toliko ljudske predanosti svima prastarim i vazija nepromijenjenim vezama, koje drže čovjeka uz čovjeka otkad se stvorio mediteranski i evropski kulturni ideal,

; Oskudica — i opet merad, besposlica; puna skladišta, na'Somilana proizvodnja — i opet redukcija potreba, — čudno se združivši napraviše paradoks, koji raste do nevidjene veličine, te u njemu ne može da se snadje i teško da ga shvati ı prihvati ičiji razum, Ne može da ga presiječe nijedna od milijona ljudskih volja zapletenih u to nerazdrješivo čudo raskošna obilja i odricanja zdranutoš evropskog mediteranca s jedne i druge strane Atlantika, toga novovjekoga Frigijca Tantala, koji ovaj put po udesu meke pakosti svoje rodjene ćudi ni svim svojim otužnim racijonalizmom, kojim kao da je uzduž i poprijeko postavio sav svoj život, ne može eto da razumno zadovolji život, nego obliven vodom skapava od žedji, opkoljen plodovima iznemaže od gladi, ı sam nad sebe nadnosi opasnu pećinu pod kojom ти kao grješnome Frigijcu kose rastu u zrak, Zaista, samo je komplikovan zlatni mehanizam posvećenih šamam4 novovjeke plutokratske ekonomije mogao da stvori to nerazmrsivo klupko obilja i oskudice za Jednom sofrom, po kojemu uzalud tumaraju najbistriji žreci da mu nervoznim prstima hvataju i vežu konce, saplećući se i sudarajući se u barikadama monopol4, carinskih pregrad4, staleških i pojedinačkih privilegija, državnih i narodnih osjetlljivosti ı medjunarodnih meosjetljivosti, sumnja i vječnoga straha, kukavnosti i dosljedne zloudesne пергедvidljivosti, I što veće stradanje, to veća zabuma, ŽZabuna mesrazmjera, koji s njome raste i stvara karikaturu najviše civilizacije, mnogolike i zato bezlike, Tebnici Dvadesetoša Vijeka dorastoše milijoni ruku, ali je ne uskladiše milijoni volja, — ne doraste joj humanitet Dvadesetoga Vijeka, Politika — praktična forma humaniteta, Današnja politika? — Politika arhajska, priljubljena romantičnom kalupu teritorijalnih korporacija primitivne privrede, crpući svoje duhovne osnove, svoje praklične norme, svoja »mišljenja i vjerovanja«, iz vjerovanja — sa dna predaje i nužde prednapoleonskih i napoleonskih vremema, 1 poizdalje,

Dinamika vremena? — Tehnika, prometne veze, životna sredstva i neposredam dodir medju ljudima različnih državnih pripadnosti, geografski bliskih ı dalekih oblasti, a nadasve kulturna i radma asocijacija, postadoše neuporedivo та, ujednačeniji, stvarajući zajednicu koja je danas u mnogome punija i sadržajnija nego što je prije dvjesta, pa i sto, бота bila ona što je vezivala dijelove jedne države i staleže jednoga naroda, Evropa, bez Rusije, danas ima veze bezmalo dovoljne da opravdaju postojanje jedne jedine države, Nesamo veze, nego stopostotnu muždu organizovane таједтсе, | зато inercija

71