Nova Evropa

U kratkom Predgovoru, prije svega, padaju nam u oči »Udružene Države«, kako stalno kroz cijelu knjigu naziva ovaj prevodilac »Sjedinjene Države Amerike« DUnited States«), — zašto? »United« je »ujedinjen«, »sjedinjen«; a »udružen« znači nešto drugo, i za taj pojam i tu riječ ima i u engleskom riječi; osim toga, i kod nas svako kaže »Sjedinjene Države«, pa čemu odstupati od onog što se pravilno i dobro kaže, za ljubav nepravilnoga i netačnoga?!,., A što se tiče stila i jezika, evo kako glasi odmah prva rečenica Predgovora: »Ova je knjiga pripovijest o utjecajima, koji su me godine 1913., kao dječaka od četrnaest i pol godina, potaknuli da ostavim svoj rodni kraj u Evropi i da odem u Ameriku, i o stvarima iz moda iskustva, dok sam kao useljenik živio u različitim dijelovima Udruženih DržavA4, koje mi izgledaju zamimljive ili značajne, ili barem meni lično zabavne, a treba da se kažu u ovo vrijeme«. Ono koje treba, naravno, da se odnosi na »stvari iz moda iskustva«, ali se ovdje odnosi ma »Države«, kako svako vidi (osim prevodioca). Iduća je rečenica: »Ona nema pretenzije da bude jedna potpuna autobiografija«. Ovo suvišno »j edna« ponavlja se često kod ovog prevodioca; tako odmah u trećoj rečenici Predgovora: »Useljeništvo je bilo jedan važan faktor u izgradnji Amerike«. Ili, kasnije, sdje poznatu Drajzerovu (Dreiser) knjidu »An American Tragedy« prevodi sa »Jedna američka tragđedija«! Ali uopće, kakav je to hrvatski jezik i ko bi da razumio: »U drugu ruku, naravno, useljeništvo ne treba manje krivitini zbog činjenice, da su Udružene Države danas više jedna džuiungla nego civilizacija —«? To ovako znači, da bi useljeništvo trebalo, »u prvu ruku«, kriviti zbos toga što je »mnodo od našeda rada i naše snage zaledjeno u drađovima Njujorka ...«, a onda ne manje i zbog toda »da su Udružene Države danas više jedna džungšla nego civilizacija«. Je li moguće da je Luj Adamić to htio reći, i to na ovakav način? Uostalom, ovaj prevodilac ne zna slagati vremena i načine glagolskih oblika, pa treba pročitati prve Slave Adamićeve autobiogralije u ovom prijevodu, da se vidi kako izgleda kad neko stalno priča ono što je bilo bez kondicijonala!... Nego, da se držimo samoša prijevoda, i to ondje gdje možemo s pouzdanošću naslutiti tekst originala koji se za njim krije.

Kad je piscu bilo deset godina, rekao je jedmom svojoj majci, da će i on kad bude stariji poći u Ameriku; a ona ga je posmatrala i »držala da jeon neki strani dječak« Tu u orišinalu zacijelo stoji »strange«, što naravno ne znači »stran« već »č udam« ili »naročit« (dakle, »čudan dječak«). Malo dalje, kaže se, da su drugarice majčine u njenu pjevanju zapažale »neke kolute smijeha«: ovi »koluti« su ovdje ispali vjerojatno iz engleske riječi »rin g« (zvek, zvuk, prizvuk), koja naravno ne ide sa zapažanjem već s osluškivanjem. Na više

566