Nova Evropa

Američka atmosfera ekonomskog individualizma znatno je okrnjila razvitak pučkih vodja. Kaže se, da nijedna druga nacijonalna masa nije kadra da promijeni mišljenje tako brzo kace američka. Uprkos tome, američko je društvo gotovo statički kristalizovano, Razlog? — Sredina slabo godi razvitku pučkih tribunaA; odgoj čitave nacije ide samo za jednim: osposobiti svakoga za »business«, Politika nije uključena u aspiracije američke mladeži: mladež sniva o vodjstvu, :dš, ali jedino u pogledu »busimess«-a, na čelu golijatskih korporacija. U Americi, politika je takoreći posljednja faza uspjele buzneške karijere. Senatori i ambasadori rekrutuju se izmedju penzijonisanih milijonera. Najbolji mozdovi su u službi »business«-a. Zar je onda čudo alo Wall Street dirigira ekonomskom i političkom sudbinom nacije? Kad je Parker Gilbert svršio sa svojom zadaćom u Berlinu, kao diktator reparacija, i vratio se u Vašington, zadržao se je u glavnome gradu tek toliko koliko je bilo potrebno da oficijelno zaključi svoju političku misiju; malo dana nakon toša ponudjeno mu је рагфлегафуо и »Могбап & Co.«, — i primio je. Uostalom, moderna atmosfera uopće, i diljem svijeta a pošotovo u Americi, slabo pošoduje razvitku tipa vodje, Današnje je društvo kaos kompleksnih elemenata; agrikulturne homošenosti i jednostavnosti nekadašnjeg društva nestalo Je. Zahtjevi, i materijalni i duševni, toga društva bili su, relativno, jednostavni; vodja u takovom društvu, dakako, odlikovao se je visokim kvalifikacijama, koje su uglavnom počivale па kvalitativnim vrlinama njegove prirode: stas, Slas, magnetizam, odvažnost, prirodni razum. Heterošema kaotičnost današnjeS društva stavlia боћо“о neispunjive zahtjeve s obzirom na poželjne osobine vodie. Idealni tip moderno6 vodje zahtijeva, uz prirodne harmonije, да је u isti mah filozof, ekonom, tehnolod, organizator. A kad se i nadje takova rijetkost, narav današnjih zadataka i intenzitet odđovornosti tako Je nadljudskih dimenzija, da i najbolje fizičke Tezerve uskoro zataje.

Da rezimiramo. Poput fizičkih zakona ustrajnosti, koji djeluju protiv promjene stanja fizičkih masa, osnovne osobine američke nacije protive se proleterskome pokretu u smislu socijalnorevolucijonarnome. Individualizam i »standard of living« ukorijenili su teoriju o progresivnoj el'minaciji siromaštva putem osobne inicijative i postepeno8 ekonomskog razvoja nacije. Kolektivne akcije traže vodjstvo; no kompleksna struktura današnje civilizacije, koja je više horizontalne a manje vertikalne tojest duboke — sadržine, ukoliko diže kvalitativni nivo masa utoliko se protivi nadprosječnom razvitku čovjeka kao pojedinca u bilo kojem pravcu. |

Ing. Alebsa Božić (New York City). 128