Nova Evropa
Spomenica Pančevačkog Pevačkog Društva,
Dne 12. јипа (o pravoslavnim Duhovima) t. g. proslaviće Pančevačko Srpsko Crkveno Pevačko Drušivo stogodišnjicu svoga opslanka i rada. Pravo je da mu ceo narod čestita na tom lepom slavlju, pa se i »Nova Evropa« pridružuje toj čČestici s ovo nekoliko redaka.
Predsedništvo. Društva i Odbor za Proslavu postarali su se da i šira naša javnost sazna za mmačaj ove retke godišnjice, pružajući joj ovu Spomeenicu, u kojoj je vredni društveni tajnik, poznati nacijonalni radnik dr. Mihovil Tomandil — prikupivši savesno i brižljivo dragocenu gradju, iz raznih arhiva i zapisnikdš, te iz starih i novijih časopis4, listova i knjiga, — sredio i obradio ogromnu masu podataka, da prikaže koliko je važnu ulogu igralo ovo Društvo kao začetnik i rasadnik naše muzičke kulture uopšte, i kolika mu zasluga pripada za stvaranje i razvitak našeg narodnog pozorišta. Ujedno se ovom. Spomenicom, kako njen pisac i urednik kaže, htelo »da podigne trajan spomenik svima onima koji su u tom Društvu i za to Društvo delali kroz minulih sto godin4, bili čuvari njegova opstanka i deonici njegova ragvitka«...
Spomenica je na finoj hartiji, sa mmogobrojnim slikama i faksimilima (73), na 350 stranica velikog oktav-formata; a istorijat obuhvata šesnaest poglavlja, od osnivanja Društva i perijoda Nikole Gjurkovića i prote Vase Živkovića, pa sve do posleratnog vremena (1918—1938). Naravno da je dobu velikoga korovodje i kompozitora Mite Topalovića posvećen odgovarajući prostor (iri poglavlja). Na kraju knjige su popisi članstva, slika, uz posebni registar.
U ove naše dane netrpeljivoga nacijonalizma i koruptivnog materijalizma, ne može se dovoljno istaći koliko je duh nesebičnosti i uzajamnog poštovanja doprineo, da se stalno vrši i oblagorodjuje jedan koristan kulturni i društveni rad kroz tako dugi niz godin4, te da postane tradicijom koja služi na čast mnogobrojnim naraštajima Pančevaca па čijoj se saradnji ovo Društvo razvilo i održalo do danas. Ta lepa tradicija trpeljivosti i širokogrude saradnje ogleda se najbolje i na ovoj Spomenici, koju je uredio i napisao glavni priredjivač proslave stogodišnjice ovog srpskog i pravoalavnog Pevačkog Društva — Hrvat-katolik Dr. Tomand]l. Njemu ima da se zahvali, pre svih drugih, i na Proslavi i na Spomenici.
У
бр ——
188