Nova Evropa

pobijedjenih i zarobljenih macija. Medjutim taj je račun bio loš, kako je to, već prije Rata, utvrdio Norman Amgell: i pobjednici i pobijedjemi bili su wu istoj mjeri — jedmi ramije drugi kasnije pogodjeni ratom. Rat je definitivno završio HNberalistički perijod kapitalizma, budući da je omo što je poslije Rata ostalo od kapitalizma bilo grozničav, teško bolestan organizam, koji je ugrožavao opstanak čitave ljudske zajedmice. Monstruozan u svojim dimenzijama, om se upravo neprisebno zakvačio za svoju apsurdmu teoriju о nmeogramičemoj potrošnji robe. Time je on morao doći u sukob sa realnošću stvoremom poslije Rata, koja više nije bila podesan teren za metode nekontrolirane, samovlasne kapitalističke privrede. Javili se i počeli provoditi u život sistemi državnog kapitalizma, korporativnog režima, planske privrede, i cijeli svijet postade laboratorijem za nove pnivredne oblike. I tako smo danas, kako reče Andrć Sigfrid, »zapleteni u prevrat čija je dalekosežnost besumnje daleko veća nego šio zamišljamo«. —

Perijod u kome živimo jeste perijod imdustrijake barbarizacije, treći perijod slobodne — tačnije: fommalno slobodne — k apitalističke proizvodnje. Ovaj današnji perijod analizira njemački socijolog Manhajm ovako: »Pravi korijen svih konflikata u današnjem perijodu preloma može se svesti na jednostavnu formulu: na čitavoj liniji radi se o napetostima koje nastaju uslijed mesavladanog postojanja principa laisser-faire, naporedo sa novim principom regulacije. Niko me može damas reći, kako će izgledati buduće društvo. Mi namo iz istorije, da radikalna novina obično postaje ma svršetku tek komponentom kasnije stvarnoshi, koja mima uvijek da preradjuje više snaga i strujanja nego samo onu jedmu do Које је majviše stalo nekoj izvjesnoj grupi izgradjivača. Ali, toliko je već danas jasno, da se u ovim strašnim borbama damašnjice radi o nekoj formi planskog društva, koje se može različito oblikovati, već prema neproračunljivim političkim komstelacijama u pojedinim zemljama ...« Teško bi se dalo preciznije označiti suštimu nemirne današnjice. Mi stvarno živimo izmedju dva sistema: izmedju jednog koji je doirajao, te koji živi Još samo Као fantom, i drugog koji se nalazi na domaku, ali još mije izgradjen i oblikovan. U tom medjuvremenu mi proživljavamo, od jučer na sutra, današnji dam barbarizacije, koji se eufemistično zove »krizom«. Nije odlučno, da li neko simipatizira sa sovjetskim državnim Карјtalizmom i fašističkim korporacijama; odlučna je činjemica, da se traži izlaz iz ruševina liberalističkog kapitalizma i njegovih ostataka.

396