Opuscules et fragments inédits de Leibniz : extraits des manuscrits de la Bibliothèque royale de Hanovre

DIVISION DE LA PHILOSOPHIE 527 ———————— " " " "" —

Aggregata sunt particularia et totale. Particularia sunt Rudera, simi- Pur., VII, 56.

laria vel quasi talia, et organica.

Aggregatum totale tractat Cosmologia, sub qua Geogravia naturalis et

Uranologia. Hic pars Matheseos mistæ Astronomia. | Philosophia practica agit de Bono et Malo, seu de fine et Mediis. Hæc priorum. omnium usum ostendere debet ad nostram felicitatem.

Felicitas hujus vitæ consistit in [sanitate corporis et gaudio] lætitia durabili, quæ obtinetur [per sanitatem et vigorem corporis, et] per perfectionem < mentis et > corporis et mentis'. et per horum instrumenta.

Perfectio mentis [est] < obtinetur > Logica, et Ethica?.

Logica ostendit modum [inveniendi] [ratiocina] ita [cogitandi] ratiocinandi, ut ad felicitatem obtinet “ convenit.

Ethica id agit ut [removeat quæ nos intus] mens a bene ratiocinando et a lætitia per affectus non impediatur.

Perfectio corporis consistit [in sanitate] tum in conservatione functionum ejus, << quod est sanitatis >>, tum in functionum ejus exaltatione, quod fit exercitiis seu gymnastica.

Instrumenta sunt bina existimatio et opes, << nempe > per instru menta rationalia et irrationalia. >>

{ Servi sunt instrumenta rationalia, et tamen possent ad œconomicam referri, quatenus animalibus comparantur. Î

Existimationis est doctrina politica.

Opum est doctrina œconomica, < quæ agit de instrumentis irrationaHibus, quæ sunt vera et fictitia per opinionem rationalium, quale pecunia, cujus proinde tractatio videtur ad politicam partem pertinere. >

Instrumenta irrationalia < vero >> sunt sentientia, < nempe animalia, equi, boves, etc. >> sunt viva ut plantæ: sunt agentia ut ignes [et] aquæ, < venti >, machinæ; sunt Quiescentia : huc confecta et materialia. Confecta sunt Structuræ, amictus, supellex. Structuræ sunt < tum > immobiles, ut aggeres, moles, [domus|, tum mobiles, ut Currus, naves, supellex. Quædam sunt materialia ad victum amictum et structuram. Hinc granaria et magazina.

Omnia hæc quæ de hominis bono et felicitate tractavimus, possunt et

. Leibniz a oublié de biffer « et mentis ».

2-0CF PHIL VI; 11, à VIT, CC, 875-156, 3 ic, probablement pour :« ‘obtinendam ».

57 recto.