Opuscules et fragments inédits de Leibniz : extraits des manuscrits de la Bibliothèque royale de Hanovre

Paic., VIII, 56.

526 DIVISION DE LA PHILOSOPHIE

gysice; <C ut cum conatus embryonati * directionibus componuntur. >

Ex principio convenientiæ oritur doctrina Actionis seu Dynamica.

} Possent matheseos mistæ partes inseri suis locis ut perspectiva, dioptrica, catoptrica, gnomonica, Geometriæ, [Uranologia] Astronomia, phoronomicæ. }

Doctrina de subjectis est de substantia << et de substantiato; substantia rursus >> primitiva et de substantiis derivativis.

Substantia primitiva est DEUS, de quo Theologia naturalibus ‘.

Substantia derivativa est duplex, Originalis et Ortiva.

Substantia originalis est Monas, et hujus loci est {[doctrina de] [physo] psychologia.

Psychologia * duplex est, una de percipientibus in genere, << sensibus etc. >>, altera de intelligentibus seu spiritibus quæ dici potest pneumatologia, ubi de mentibus, sed maxime de nostris.

Substantia ortiva est vivum, ut Animal, planta.

Substantiatum est corpus [naturale] vel Organicum, vel non Organicum [regulatum|.

Non organicum est vel regulatum ut salia, vel irreoulatum ut rudera.

Philosophia experimentalis << rursus > est [qualitatum] [affectionum| prædicatorum et subjectorum.

Prædicatorum est poiograsia *, ut experiamur in quibus subjectis reperiantur qualitates. [Et huc chymia]

{ Poiogragia duplex, mathematica, ubi variæ partes Matheseos mistæ, et oysica, ubi chymia. Î

Subjectorum duplex est tractatio, specierum, et Aggregatorum.

Specierum est Eïdograsia *, secundum tria regna quæ sunt :

Reonum minerale, quorsum terræ, lapides et qui in his succi et sales, res metallica;,

Regnum vegetabile, quorsum plantæ, << cujus usus in > agricultura; Reonum Animale, huc Anatomia, << cujus usus in > medicina.

1. Sic, pour « naturalis. »

2. La plume de Leibniz se refuse à écrire ce mot nouveau: on lit: « Physi» à moitié corrigé en « Phychologia, »

3. Cf. Paiz.,V,“7, f..5 recto.

4. CFPaiL., V7; f. 5-verso: