Plamen života

zvuk, mirise, okuse, toplotu i hladnoću, dodir i bol. Drugi živci prenose od mozga u razne mišiće našu volju da se ti mišići pokrenu; a preko moždine prenose se oni pokreti koji se zovu refleksi i koji se obavljaju automatski, bez učešća naše svesti.

I razni organi u našem telu, srce, želudac, crevo, jetra, bubrezi... povezani su Živcima za Živčane centrale. Živci ih obaveštavaju o tome šta se u pojedinim organima zbiva, pa šalju u te organe i u druge svoje naredbe kojim se podešava njihov rad, usklađen na korist celog našeg bića.

Ta razgranata živčana veza nije jedina veza koja postoji u našem telu. Imajmo na umu da je naše telo slično naselju koje zapljuskuje razgranata i gusta vodena mreža, sliv moćne reke koja bez prekida protiče našim telom i svojim ograncima prodire u najdublje kutove njegove. Time je uspostavljena veza između svih delova tela, kao što reka, kao saobraćajni put, povezuje sva privredna mesta.

U istoriji čovečanstva, vodena veza, bilo da se tiče reka ili mora, najstarija je, starija od kopnenog saobraćaja, jer na kopnu treba izgrađivati putove, dok su reka i more od prirode izgrađeni putovi. Staru Grčku, kao što znate, sačinjavali su razni delovi kopna rasuti po Sredozemnom Moru, obale i ostrva povezani morem u jednu kulturnu i trgovačku celinu. 1 saobraćajna sredstva na vodi mnogo su starija od saobraćajnih sredstava na kopnu. Čun je stariji od kola, brodovi su stariji od željeznica.

Isto tako u istoriji živih bića veza tečnim putem starija Je od živčane · veze. U najnižih živih bića gotovo da nema živčanog sistema, pa se prema tome veza između raznih delova njihovog jednostavnog tela može održavati jedino putem tečnosti kojom su ćelije natopljene.

Moćna reka koja stalno protiče i redom zapljuskuje svaki kutić našega tela jeste naša krv. Ta krv stalno protiče i kruži u našem telu. Ona redom dolazi u dodir sa svakom ćelijom, i prema tome je veza koja međusobno spaja sve deliće našega tela. Ona donosi vesti s jednog kraja tela na drugi. A te vesti to su razni proizvodi koje sve ćelije izlučuju u krv. Da li je, prema tome, zagonetno ako kakav organ oboli i stane izlučivati u krv proizvode svog oboljenja, da će to uticati i na ostale delove tela?

Nekada se mislilo da je živčana veza jedina koja povezuje organizam u jednu celinu. Ali se docnije uvidelo da se to povezivanje vrši vodenim, odnosno krvnim putem. Doznalo se da postoje u našem telu razne žlezde koje prema potrebi izlučuju u samu krv svoje proizvode koje krv raznosi po celome telu. Ti proizvodi pak utiču na razne organe i podešavaju njihov rad prema potrebi celoga našega organizma.

Evo jedan primer. Dete se rodilo. Njemu treba mleka da bi se hranilo. Tada jedna mala žlezda što se nalazi na donjoj strani mozga njegove majke

50