Анали Правног факултета у Београду

440

АНАЛИ ПРАВНОГ ФАКУЛТЕТА

тога права (наследства) уопће одрећи (чл. 136 и чл. 140, ст. 2) тако да му то право уопће не припадне, али не може располагати с његовим садржајем. Свако располаганье сматра се кориштеиьем овим правним овлаштењем, а то значи примањем, прихватом тога права (1). По другој концепцией рјешењем о наслеђивању проглашава се за наследника насљедник-уступилац. Пошто je он прави наследник то одговара за дугове оставиочеве и све обавезе које га као наследника терете у висини наследног дијела (наследничке квоте) и поред тога што je свој наследии дио уступио друтоме наследнику. Он je једини овлаштен на примање накнадно пронађене имовине (чл. 235). Поставла се питање које je становиште исправно и којим путем треба оријентирати праксу, да се избјегну различите последице које би евентуално могле настати од доследног спровођења у живот једне или друге солуције, а ко je не би биле у свим консеквенцама у сугласности са основном концепции ом института уступала наследног дијела израженом у закону. У одговору на ово питање морамо се претходно задржати на самом институту одрицања наследног дијела у корист одређеног наследника и овдје потражити клуч за његово рјешавање. I. Већ код дефинирања појма и садржаја тога института законодавац je, додуше на негативан начин, изразио начело да се „одрицайе од наследства у корист одређеног наследника не сматра као одрицање од наследства“ (чл. 139, ст. 2). Тиме je доволно и јасно одређено да се на овај институт не односе законске одредбе о одрицању од наследства (чл. 136, 138, 142 и 143). То дале значи да се наследник одрицањем наследног дијела у корист одређеног наследника не одриче свог права на наследство ни свог насљедничког својства, наследноправног овлаштења. Одрицанье од наследства представла уствари одрицање од права на наследство и само оно рађа последицом да се једна особа сматра да никада није била наследник (чл. 136, ст. 4). Само такво право и потпуно одрицање од наследства спријечава да на наследство' позвана особа (без обзира на темел позивања: закон или опоруку) задобије наследноправна овлаштења. Последице таквог правог одрицања на наследство могу бити двојаке, што овиси о опсегу одрицања од наследства као и темелу позивања на наследство. Ако je темел позивала на наследство опорука, сматра се да наследник који се наследства одрекао никада није био насљедник. Дио наследства који остаје Слободан услијед одрицања припада оставиочевим (а не наследниковим) наследницмма (чл. 142). Ако je темел позивања на наследство закон (законско наслеђивање), а наследник се одрекао наследства само у своје име, сматра се као да je умро прије оставиоца (чл. 143). Услијед тога наслеђују његови потомци (ако их има), по праву репрезентације (чл.

(1) Тако Б. Благојевић: Наследно право, Београд, 1955, стр. 320, и dr. F. Stankovič: Sticanje ostavine 1 odricanje od nasljedstva, ~Naša * zakonitost”, br. 3—4 i s— B/1957, str, 253, те моју расправу: Одрицање од наследства, „Анали Правног факултета у Београду”, 1956, бр. 4, стр. 416, 417.