Борба, 28. 05. 1994., стр. 5

би]

мо

BORBA

* SUBOTA-NEDELJA 28-29. MAJ 1994.

POSLIJE PREKIDA ZASJEDANJA HRVATSKOG SABORA

Gordana Gojak

dopisnik „Borbe“ iz Zagreba

Zagreb. — Zasjedanje Sabora Republike Hrvatske prekinuto je svojevrsnim „primirjem“ između vladajućeg HDZ-a i parlamentarne opozicije. Zaključeno je da se operacionalizira međustranački dogovor postignut još 18. maja o podijeli funkcija, a koji nije doveo do razriješenja skupštinske krize zbog njegovog kršenja. Takav zaključak dviju

podijaljenih strana, HDZ-a i.

opozicije, omogućio je predsjedniku Tuđmanu da prilikom primanja glavnih i odgovornih urednika hrvatskih listova i HINE povodom Dana državnosti (30. maja) ocijeni da je „parlamentarna kriza prevladana“. Takav optimistički stav, mieđutim, nema opozicija. Na jučerašnjoj press-konferenciji koju su, naime, održali Ivica Račan (SDP), Dražen Budiša (HSLS), Stipe Mesić (HND), Stjepan Radić (HSS) i Savka Dapčević Kučar istaknuta je spremnost na kadrovske kompromise, ali ne i _ oko načela koja ne osiguravaju poslovničko-zakonski legalitet

Zagreb — uzavre!i grad

demokratskog parlamenta. Pa, ukoliko se ubrzo ne dođe do zajedničkog rješenja sa HDZ-om, svih devet opozicionih stranaka stavit će na raspolaganje sve :·svoje vodeće funkcije u Saboru. Na direktno novinarsko pitanje da li to znači da će povući prijedloge za kandidiranje Stipu Mesića i Josipa Manolića na te funkcije, izostao je konkretan odgovor ovih „čelnika“ opozicije. · ;

е 2 оље 1 0 bilnom temo se dogovoriti — Mi igramo jednu demokratsku široku igru i predlažemo oporbi da oni predlože svoje kandidate. Oni među kandidatima mogu predložiti i Stipu Mesića, također Josipa Mangolića... Međutim naši zastupnici zbog nekih postupaka koje je g. Manolić učinio, kao što je njegovo obraćanje parlamentu SAD, gdje izjednačuje Hrvatsku sa agresorom, kao i sličnog istupa na ZDF (Zidojče rundfunk) ne mogu ga birati — kaže u emisiji Glasa Amerike na hrvatskom jeziku Nedjeljko Mihanović, osporavani novoizabrani predsednik Sabora

Hrvatske.

Ja sam, međutim, uvjeren da ćemo naći zajednički jezik, da će prevladati razum i razbor u odnosu na ovu situaciju kod zastupnika oporbe i da ćemo naći zajednički jezik na onome što je bitno, dodaje

Mihanović.

V.3.

Međutim, Tuđmanove riječi date istovremeno u razgovoru s glavnim urednicima najznačajnijih mas-medija, koje će biti ob-

javljene u današnjim svečanim .

trobrojevima novina povodom Dana državnosti, ne upućuju baš na zaključak da je HDZ voljan sve vratiti na početak, otkad je prekršio međustranački dogovor i održavao sjednice Sabora bez opozicije. „Novi pred-

· sjednici oba doma su izabrani, a

većinska stranka je spremna držati se postignutog dogovora s oporbom od 18. maja, po kojem oporbi pripadaju mjesta više potpredsjedničkih domova“ doslovce je kazao Tuđman.

Da li ove kategorične konstatacije izrečene od predsjednika države i HDZ-a kriju iza scbe ipak politički kompromis, kako se nada opozicija, pokazat će se tek idućeg mjeseca. Jer, u suprotnom, Hrvatska će imati prijevremene izbore, koji su po nekima već indirektno započeli.

DR BORA RISTIĆ, PREDSEDNIK DEMOKRATSKOG SAVEZA SRBA U MAKEDONIJI

Srbi podržavaju zakon o nopisu

Dragon Nikolić “lopisnik „Borbe” iz Skoplia

— Lider Demokratskog saveza u Makedoniji dr Boro Ristić je u ime ovog Saveza i Srpske zajednice u Makedoniji izjavio juče da podržavaju zakon o popisu i da će biti kooperativni u njegovom sprovođenju. On jc apelovao na sve Srbe da se tako izjašnjavaju i naglasio da nema potrebc da se izjašnjavaju kao Jugosloveni. Ristić je izjavio da je od sedam primedbi na zakon o popisu usvojeno pet, kao i da se Demokratski savez Srba saglasio sa ekspetskom grupom međunarodne zajednice da njihov predlog da se popisni obrasci prave u duplikatu, da bi jedan ostao kod onoga ko je potpisan neopгаудап због toga što bi mogao da bude zloupotrebljavan u politčke svrhe. On je rekao da je njihov jedini neusvojeni predlog da u popisnim komisijama budu predstavnici svih nacionalnosti, 5 obzirom da je prihvaćeno da ui tim komisijama budu samo Al-

banci i Turci, kao najbrojnija nacionalnosti. Zbog toga se neće Dojkovati popis, očekuje se da će makedonska vlast i makedonske država u slučaju popisa položiti ispit iz demokratije i državnosti pred celom međunarodnom javnošću.

Što se tiče izbora i izbornih zakona Bora Ristić je izjavio da njegova partija traži da se usvoji amandman na izborni zakon koji predviđa da se pored 120 poslanika po većinskom sistemu, bira 15 poslanika po proporcijalnom sistemu a pet da imenuje Savet za тедипасјопај!ne odnose, da bi svaka nacionalnost bila zastupljena u Parl!amentu. On je izjavio da Đemokratski savez Srba u Makedoniji neće učestvovati na izborima ako se ne usvoji ovaj ili sličan amandman ili ako se put odgovarajuće koalicije ne obezbedi učešće predstavnika srpske nacionalnosti u Makedonskom parlamentu da Srbi nisu većina ni u jednoj izbornoj jedinici, nego žive u svim izbornim jedinicama, rekao je Ristić!

—––— –=Z–”–:- –– : e -- — –– –—- _—_—--—-- - -–— –J S IT__

BUGARSKO — MAKEDONSKI ODNOSI

Jezik koči prugu

Prema pisanju skopskog dnevnika „Večer“, bugarska strana je na sastanku predstavnika bugarskog i makedonskog ministarstva za saobraćaj predložila da se Sporazum o povezivanju makedonskih i bugarskih železnica potpiše na engleskom jeziku, što makedonska strana nije prihvatila. Bez potpisivanja ovog sporazuma pradnja pruge Kumanovo — Ćustendii ne može da počne. Bugarska strana je predložila da se pripremni radovi vrše i pre nego se ovaj sporazum potpiše.

Kao što je poznato, zbog nastalog bugarsko-makedonskog jezičkog Spora nisu potpisani ni drugi međudržavni ugovori. Bugarska traži da formulacija, prilikom potpisivanja ovih sporazuma, glasi da su potpisani na „zvaničnim jezicima“, a makedonska strana da su potpisani na „bugarskom i makedonskom jeziku“, s obzirom: dase drži da bugarska formulacija sugeriše nepriznavanje raakedonskog jezika. TE,

ЗА VT ri RE

(он

терте = ис 2 ман јал

I7 ČEŠKE

Ртоћетат! makedonski građeni

PRAG, 27. maja (Tanjug) Praška policija za strance pronašla je prekjuče tokom jedne rutinske kontrole, u jednom praškom stanu 21 građanina bivše jugoslovenske republike Makedonije bez propisanih dokumenata, odnosno viza za boravak u Češkoj.

Kako izveštavaju „Lidove novini“, „ilegalcima“ je zabranjen boravak u Češkoj u naredne tri godine i proterani su preko granice. Poslodavac, koji je na „crno zaposlio“ te ljude, kažnjen je sa 250 hiljada kruna (jcdan dolar vredi nešto više od 29 kruna), a u slučaju ponovljenog dela preti mu kazna od milion kruna.

РјаНотта za ММЕ.

Skoplje, (Tanjup) — Vlada Makedonije usvojila je platformi za pregovore sa MMF-om o dmbijanju kredita u visini od 60 do 80 miliona dolara. Očekuje sc da će predstavnici MME-a na pregovore u Skoplje doputovati 30. maja.

Da bi odobrila kredit, uprava MMF-a zahteva od Makedonije donošenje višc administrativnih i ekonomskih mera, kao ı da ispuni uslove iz oblasti privatizacije društvenog vlasništva i izvrši sanaciju banaka.

Preduslov je da ova republika preuzme i isplatu dela vaiorizoуапор duga. SFRJ, koji ukupno iznosi tri milijarde dolara.

visina OsnOovice u

SLOVENIJA U OČEKIVANJU REFERENDUMA

Neizvjesno „primirje“ Slabe šanse za

Stevan Šićarov Dopisnik „Borbe“ iz Ljubljane

Slovenci u nedelju izlaze na oko 3.600 birališta u oko 340 područja na referendum. Na listićima će naći pitanje — Da li ste zato da se na našem referendumskom području ustanovi opština? Moći će da zaokruže „da“ ili „ne“.

Održavanje prvog rcfcrenduma posle plebiscita o osamostaljenju u decembru 1990, u Sloveniji je pripremano više godina, ali je umesto ondašnje jednoglasnosti za nedeljni referendum vezano toliko kontradiktornosti da svi očekuju jedan krajnje neobičan referendum sa negativnim ishodom.

Glasanje o novoj administrativnoj upravnoj podoli Slovcnije, ukidanju sadašnjih 62 i stvaranju više od 340 novih opština neće se, naime, održati po celoj Sloveniji. Građani sadašnje opštine Koper, kao i nekoliko naselja opštine Sežana će, kako je odlučio Parlament, na svoj referendum izaći tek 31. jula. Razlog neodržavanja referenduma jc što na zborovima građana, koji su prethodili raspisivanju referenduma, stanovnici nisu pristali na nacrt iz Ljubljane da se Koper razdeli na više manjih opština, zbog čega je došlo do zapleta na Ustavnom sudu i u parlamentu.

U neprijatnim i na momente izuzetno oštrim Parlamentarnim debatama, položaj Kopra je iznenada postao „politički sumnjiv“, s obzirom da desnica i nacionalisti u želji Koprana da zadrže sadašnji status vide širenje područja italijanske manjine i njeno čvrsto regi-

onalno povezivanje sa delom Hrvatske u kojem žive Italijani.

Osim što je „krnji“, druga posebnost referenduma o novim opStinama je i što čak ni oni koji su ga raspisivali nc veruju u njegov uspeh. Tako se, recimo, dešava da jc vodeća politička stranka, Liberalna demokratija posebnim obaveštenjem građane upozorila da izađu na referendum, ali da glasaju protiv, ako smatraju da će novo uređenje doneti više centralizma.

Iz Parlamenta, takođe, stižu obaveštenja građanima da je izlazak na referendum poželjan, s obzirom da o formiranju novih opština nc odlučuje većina birača, nego većina onih koji izađu na glasanje. Što je slikovito predstavio dr Ciril Ribičič rekavši kako se u nekim manjim naseljima može desiti da na glasanje izađe pet birača, i da oni odluče.

Sve ankete javnog mnjenja pokazuju da će odziv građana i izlazak na referendum biti veliki, negdc oko 70 odsto. Ali, ankete, takođe, pokazuju da će velika većina: glasati protiv nove pravne podele Slovenije. U anketi agencije „Stik“, čak 83 odsto smatra da je previše predloženih opština, a oko 70 odsto ih se založilo za zadržavanje sadašnjeg stanja. Agencija „Ninamedja“ ustanovila je da će u nedelju „za“ glasati oko 20, a protiv 35 odsto birača. Među razlozima koji se najčešće pominju protiv nove lokalne samouprave u Sloveniji, preovlađuju dva — sva vlast bi se centralizovala u Ljubljani, a troškovi državnog aparata bi se enormno povećali.

ZBOG SPECIJALACA — KRIMINALACA

Ministar ponudio ostavku

Ljubljana. — Ministar unutrašnjih poslova Slovenije Ivan Bizjak odlučio je da ponudi ostavku premijeru dr Janezu Drnoyv-

šeku, saopštila je Bizjakova stranka Slovenački hrišćanski demokrati. -

Odluka Bizjaka je visoko moralna, smatraju demohrišćani, jer je odlučio da ostavku ponudi zDog oružane pljačke koju su u

nedelju izjutra u Klagenfurtu u Austriji izveli pripadnici specijalne jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova.

Konačnu odluku o tome hoće li prihvatiti ostavku doneće premijer dr Drnovšek, a zbog kriminala policijskih specijalaca u susednoj Austriji već je razrešen komandant ove jcdinice Vinko Beznik. S.Š.

HRVATSKA VLADA USVOJILA UREDBU KOJA ĆE VJEROVATNO iZAZVATI

MNOGA NEGODOVANJA

Plate pod strogom konirolom

Hrvatska Vlada donijela je uredbu o platama za period jun—oktobar, kao i uredbu o utvrđivanju najviših iznosa za isplatu penzija.

Uredbom o platama za pravna lica, koja se finansirajti iz državnog budžeta, utvrduje se iznosu od 888.000 HRD (ili 888 kuna). Ovom uredbom pravna lica iz djelatnosti koje se finansiraju iz Hrvatskog zavoda za zdravstvcno osiguranje mogu povećavati prosječno miasu plata (za period jun—oktobar) za 4,2 odsto u odnosu na masu isplaćenih plata u maju. Banke, osiguravajuća društva i druge finansijskc organizacije, Hrvatski fond za privaiizaciju, Hrvatska privredna komora, Zavod za platni promet i javna preduzeća na koja :e ne odnosi ugovor zaključen izrneđu Vlade ı Sindikata privrede, Hrvatske privredne komore : Hrvaiskog udruženja poslodavaca (kao članice Gospodarskog socijalnog vijeća) mogu povećavati prosječnu masu plata za dva odsto u odnosu na maj.

Najniža osnovna plata za period Jun-—oktobar iznosi

667.000 НЕ 667, kuna), iznos

' mjesecu prošle godine.

minimalne plate za isti period je 530.913 HRD, a iznos minimanIne plate, koja služi kao osnovica za ostvarivanje prava po OsSnovu socijalnog staranja, Utvrđena je u neto iznosu od 250.000 HRD i ovaj iznos se ne smatra oporezivim dohotkom.

Penzije će u junu ostati na nivou maja, s tim što će se u junu svakom penzioneru isplatiti jednokratna pomoć u iznosu od 120.000 HRD (120 kuna).

Na istoj sjednici razmatran je opširni izvješta} o sprovođenju stabilizacionog programa u društvenim djelatnostima i o njemu je vođena još opširnija rasprava. Ipak, kao najznačajnije istaknuto je da se nezaposlenost smanjuje. Naime, u januaru ove godine kod službi za zapošljavanje bilo je evidentirano 246.000 nezaposlenih što je za 6,2 odsto manje nego u januaru 1993. godine. Istovremeno, tokom januara sa spiska nezaposienih „skinuto“ je 4.857 lica što је za 19,2 odsto više nego u janu-

· aru prošle podine, a tokom feb-

ruara zaposlilo se 6.681 lice što je za 21 odsto više nego u istom Р.Ј.