Грађа за српску историју нашег времена и животи најзнатнијих поглавица овога времена, стр. 370

126 РЕЦЕНСЕНТИМА И3 ГОДИНЕ 1821.

168 У говору свом до века оно, што су у почетку бмли, остало. Нијкад се

169

из беседног езка нашег истребити неће: ондака, ондакана, ондакара. овдека, овдекана, овдекара, ондека, ондекара, ондекана, меника, менпкара, меникана, тебика, тебпкана, себика, себикара, нфмука, ифмукана. нђмукара, тебека, себека, нЂгака, туна, тукана, тука, тудака, тудакара, садекара, садекана, п т. д. Место: онда, овде, онде, мени, теби, себи, нфму, тебе, себе, нћга, ту, туда ил туд, сад.

Но н ученн се с почетка у гдикоим Граммалческим предметима поделе, кон су код народа пл неопределфни, ил ов ован определити п не може. К првим принадлеже код нас гдеков речи, ков се у овом ил оном случало овако, пл онако менајо. Н.п. муки, ил муци, вашки, вашпер, копча (род.) ил копчи, втногради (род.) ил втноградова (као градова), вурацг (род.) ил курлакова, знаду ил знало, умеду ил умево, држе ил држу и т. д. КЊ другим иде ореографта пл правни гласова, коп се у езвЕу чујо, напис. Н. п. сладак, сладели пли слаткли, честиви или чеснЕт, отац, отчин, или очин, патка, пати пили пачли, врућ пили врутђ, смуђ или смудњ, Ђурађ пл Гђураг ипт.д. Сдни веле: пити само гласове, коп се чуло, други: пиши у изведенон речи све оне гласове, кош се у корену нћном чујо, честан, честики, отац, отчин. Одувуда свађа и распра, ер сваки свое узроке имало, коп се лако одбацити не могу.

Осим овога рата кнвижнога, коп ће своро сам престати, рађасе други сасвимљ безуман, излишан и кнђижеству нашем шкодлђив, кон ће подуже тралти, ал ће се наппосле са славом србског езмва свршити. Шта се, срамота е већ и казати, ал се још пвта, конм ћемо езмком за Србе писати. Какогод што бе, меелим, лудо бело [пвтати |, како ћемо са Србима, коп само србеки знало, говорити, тако ве п ово. ЕСдни веле, да треба славенским, т. в., како они кажу, старнм србским, а други србским, конм говоримо, писати. Први су подобни оним, коп момку детинћ одело облаче, а други путем оним, конм ум, искуство ни нарав заповеда, иду. Како се првим еданпут договорити не може, да народна култура пили пзображенћ с културом езвка нђговог успоред шћи мора, и да црквенни дјалект никада србским народне постати не може зато, што сасвим друга склонфији, друге спреге, друго сачинђфије има, п што в и Србину тако тежак, да га из стотине онм, коп га сваки дан требало, едва едан онако, како валн разуме, т. е. тако, да у нђму исправно. лепо, чисто, и смано, едним словом, класетчески писати може. Ово б5 се, кад бо нужно било, лако доказало. Кад га дакле они, коп 65 морали, онако, како бе требало, не разумејо, шта ћемо о народу, 71.6.0 онон класси лоди рећи, кол се нема кад у школама дуго бавити, него се пз детинљства у свом езшку материном толико упутити жели, да лаке и полезне кнбижице читати п разумети, п тако ум и срце свов све више облаторођавати можег Ал е болћ готов езмк, с неким мал изменама, узети, него овап покваренки дотеривати, ин време пропуштати. Прво нте истина! да бврово с неким малвм изменама бБти могло: друго нте овам, копм беседимо, покварен, нето е Србину оно, што в буди ког од напобрађенти езнка свом народу; треће управо бг се онда време с велпком србског рода и кнљпжества штетом пропуштало, кад б5росе народ црквеном дталекту зато, да нђим за себе пише, учити морао, а не бр готови, без ког бр све србетво изгубло, и кошм ће за 10 година