Дело

86 Д Е Л 0 на њега. То не чини које што би зависило од чистога случаја да ли би се он намерио на таквога човека, а које нарочито с тога, што од њега не би могао свакога тренутка добити новац натраг, него би морао чекати на рок за враћање зајма. Истина је да би он могао своје потраживање ,,устунитии (нренети) некоме другоме, који би га хтео примити и који би био готов положити у томе случају новац, али је велико питање, да ли би он могао наћи тако некога, и после: колико би тај пристао платити. Међутим кад има неку хартију, која се редовно купује и продаје на берзи, он је сигуран да ће онога часа, када му затреба новац, наћи купца на берзи, који ће му дати од прилике ону цену, какву је видео забележену у новинама. Бројеви курснога листа за њега су термометар по коме он види свакога дана, на колико може ценити имовину коју има. Поглавито на тим погодбама заснован је големи значај што су га берзе задобиле за народно газдинство, чији су регулатори и организатори оне данас већ отпочеле бивати н постају то све више и више, а то и морају бити све докле буде постојало данашње друштвено уређење, или у оиште уређење које би било сличне врсте. Но уједно види се и то, како је од големе важности, да се стварање и утврђивање цене („курса,“ течаја) на берзи врши на солидан и правилан начин. Све су се берзе "постарале извесним установама, да се изнађу цене, које су у иојединим данима плаћане за куповану и продавану робу и хартије. Скоро све берзе, а нарочито највећа берза у Немачкој , берлинска, издају званични .. курсни лист,“ вазда уз сарадњу сензала, који су посредовали у закључивању послова, те затим новине прештампавају ту листу. Како постају ти „курсеви,“ на који начин и између ко јих лица бива на берзи пословни саобраћај, чији су ресултат ти течаји, о свему томе биће доцније опширније изложено. Дугачки низови бројева на крају новина, које обично и не загледа читалац који није капиталиста, или се не бави каквом радњом, нису значајни само за капиталисте и људе иословне, него онај начин, како се мењају ти сухи бројеви у низу година. показује цветање или онадање читавих грана производње,