Дело

124 Д Е Л О оол.е на инстикту животиња. Разлика између инстинктивних и пеинстинктивних радљи не може бити Фундаментална. јер је оно тпто чини радњу радњом, на име цил. и активитет њен. у оба случаја ту. а разлика је само у томе што су оне прве радње без ирестава које би их водиле (само постоје иреставе које их прате) док су ове друге вођене преставама : вол.а је дакле очевидно и у једном и у другом случају унутрашње биће тих радњи. У инстинкту вол.а делује слено : тако исто и у нашем телу делује она у многом погледу слепо, на име у свима оним Функцијама нашег тела, које су за нас несвесне (варење, дисање, крвоток, секреција и т. д.). Што важи за животиње важи и за биљке : оно што се у биљци маннФестира као снага вегетације по своме унутрашњем бићу схватнћемо исто тако као вољу. Свесна воља (животиња и човека) воћена је мотивима (Психологија), несвесна органска вол.а (инстинкт и вегетабилитет) вођена је надражајем (Физиологија) док се слепа неорганска вол.а, на коју ћемо сада прећн. води узроцима (Физика). До сад смо видели да је снага вођена надражајима иста као и снага вођена мотивима. на име воља. Само један дубљи поглед на неорганску нрироду увериће нас, да су и слепе неорганске природне снаге по суштини својој воља. Јер „кадихсамо испитивалачким погледом расмотримо, кад видимо силну незауставиму навалу (гон) (Огапокојом воде дубини хитају, постојаност, којом се магнет увек северном иолу окреће, чежњу којом гвожђе к њему лети. жестину којом полови електрични теже да се еједине (и која се. баш као и жел.е л.удске, препрекама повећава) : кад видимо како се кристал брзо и наиразно наслаже са толико нравилности у образовању своме, која иравилност очевидно ништа друго није до једна једина сасвим одлучна и тачно одређена и тако рећи скамењена тежња у разне правце : кад посмотримо избор којим се тела, стањем течним ослобођена од веза чврстине, траже и бегају, сједињавају и растављају : кад па послетку неиосредно осетимо те]>ет, чија тежња ка земаљској маси (тежина) наше тело савија. притискује и иотнскује имајући у виду само своју тежп.у : — онда нам неће баш тако много Фантазијс требати, па да н на тој тако ве-