Економист

837

Glede prava manjina treba spomentiti, da ta prava u praksi nikad ne mogu dati bogzna kakve rezultate. Ne može se tražiti da se prava manjine dioničara akcentuiraju preko izvesne mere, jer bi se time stezao razmah osnivanja i rada dioničkih društava, a to bi bilo veoma štetno s gledišta narodne privrede kao cjeline. Mislim da treba samo pojačati pravo kvalificiranja manjine na saziv vanredne glavne skupštine. Postojeće zakonodavstvo u našoj državi pruža u tom pogtiedu djoničarima vrlo nepotpuntt таštitu. Po čl. 237. austrijskog trgovačkog zakona mogu pravo saziva glavne skupštine ostvariti dioničari кој! posjeduju jednu desetinu svih dionica, ali ta ) odredba dispozitivna, te dozVOljava da se statutima može to pravo vezati na posjed većeg postotka dionica. Madjarski trgovački zakon (S 178) i srpski zakon o akcionarskim društvima od 10. decembra 1896. (čl. 62) daju pravo saziva jednoj desetini diomičara i taj je propis jus cogens... Njemački frg. zakon ide u tom pogledu dalje te je po njegovom S-u 254. dovoljna jedna desetina dionica za ostvarenje prava za saziv vanredne glavne skupštine. Istu odredbu sadrži i Š 83. Madžarske osnove. Za naše prilike bit će potrebno da recipiramo propis njemačkog trgovačkog zakona i time pojačamo položaj manjina u našim dioničkim društvima. Taj je postulmt kod nas naročito opravdan i s nacionalno-političkog gledišta, jer moramo računati s velikim brojem dioničkih društava mješovitim kapitalom, domačim i stranim u kojima domaće grupe vrlo često sudjeluju sa dosta skromnim postotkom. Već je s toga gledišta vrlo poželjno da se i jednoj razmjerno malenoj skupini dioničara pruži moglićnost da sazivom jedne glavne skupštine ostvare svoje pravo, da traže od velikih grupa razjašnjenje o poslovanju.

3.) Stručni pregled i publicitet bilanca d. d.

S 266. njemačkog trgovačkog zakona propisuje da redovita glavna skupština d. d. miože obično većinom glasova zaključiti, da predloženu bilansu društva pregledaju zakleti revizori knjiga i o tom podnesu svoj pismeni izveštaj. Analogni propis sadrži član 73. srpskog zakona o akcionarskim društvima Od 10. decembra 1806. Držim, da bi bilo potrebno, da se kod nas uvede propis, da svaka bilanca dioničkog društva prije no što bude podnesena redovitoj glavnoj skupštini na odobrenje bude pregledana po zakletim revizorima. Ovakav propis predvidja i Š Ol. таdžarske osnove. Nastaje pitanje tko ima u ovom slučaju imenovati revizore, da li društvena uprava sama ili tko drugi. Mi-