Народна милиција

ŠESTA GODIŠNJICA OSLOBOĐENJA BEOGRADA

Povodom 6-te godišnjice oslobođenja Beograda, u зрит теопута mašeg glavnog grada, održane su svečane konferencije. Na, svečanoj konferenciji. koju je organizovao Savez boraca NOR 1 reoma grada Beograda govorio je genenal-major Andrija Pejović koji je, između ostalog, rekao sledeće: i

»Pre šest godina jedinice naše slavne oslobodilačke Armije pošto su oslobodile preko dve trećine teritorije Jugoslavije od nemačkih fašističkih hordi i raznih satelitskih i kvislinških oružamih formacija, oktobarskih dana 1944 godine pristupile su jedmom od najtežih zadataka koji su se pred njih postavljali — oslobođenju glavnog grada naše zemlje — da: bi taj zadatak uspešno završile i Beograd predale narodima. Jugoslavije, izmučen i iskrvavljen ali slavan i slobodam. 20 oktobra, tj. ravno pre šest. godina.

U bitci za oslobođenje Beograda glavninu snaga. činila je naša I armiska grupa, u čijem su sastavu bile sledeće jedinice: prvi proleterski korpus sa pet divizija: 5-om, 21-om, prvom. proleterskom, šestom proleterskom i 17-om divizijom i 12 korpus sa 4 divizije: 36-om, 16-om, 11-om. i 28-om, i pored njih jedan odred sovjetskih pretežno moto-mehanizovanih jedinica, tenkovi i artiljerija i jedna jurišna streljačka brigada. Naša I armijska grupa je prethodno bila imvojevala u Srbiji niz važnih pobeda — takvih koje su zapravo i omogućile да se ostvari imstrukcija 'Vrhovmog štaba NOV i POJ — da se orijentiše na Beograd i u saradnji sa jedinicama: Crvene armije izvojuje ovu istorisku pobedu. U žestokim borbama na Kopaoniku, Požezi, Užicama, na Rudniku, u Mačvi i Šumadiji naše jedinice ne samo da su 'zadale Nemcima teške udarce i nanele im velike gulbitke, nego. su zadale odlučujuće udarce kvislinškim vojnim formacijama Nedića i Draže Mihailovića. I kao rezultat borbe u Srbiji — pred beogradsku bitku i u pripremi za istu, naše jedinice su oslobodile teritoriju između. Zapadne Morave — Drine i komunikacije Beograd. Kragujevac — i koristeći oslobođeno. područje popumnile

se novim borcima i oporavile od gubitaka koje su u ·

ovim pripremnim borbama i ranije u Bosni. imale.

Posle ovih pobeda naše jedinice bile su sposobne i za takvu operaciju kao što je oslobođenje Beograda. Ubravo u to vreme — pada i slom nemačkih snaga па frontu u Rumuniji, posle čega i izbacivanje satelitskih snaga Rumumije i Bugarske iz Hitlerovog ratnog stroja — te je Vrhovna komanda Sovjetske armije zatražila. dozvolu od Vrhovnog štaba NOV i POJ da levim krilom svojih snaga pređe preko teritorije Jugoslavije. Vrhovni štab je dao ovu dozvolu, no s tim da: i na području koje će koristiti Crvena armija za svoje dalje operacije protiv Nemaca, administrativna uprava pripada jugoslovenskim vastima — AVNOJ-u. Shodno ovome u: oslobođenju Beograda došlo je do saradnje naše i Sovjetske armije i kao plod te borbe i nesebičnog zalaganja i izvanredniog: heroizma: i boraca i pomoći koju su im pružili građani Beograda — izvojevamo je oslobođenje glavmog grada naše zemlje.

Oslobođenje Beograda: ima: višestruki značaj za našu Armiju i za dalji tok borbi — za konačno oslobođenje naše zemlje. Prvo: u oslobođenju Beograda učestvovali su najbolji sinovi i kćeri svih naših naroda, svojom. zajednički prolivenom krvlju. još čvršće zapečafili bratstvo

i jedinstvo naših naroda — i učinili da Beograd još više postane glavni grad svih naših naroda. Drugo: Beogradska operacija je pokazala da se je naša Nanodnooslobodilačka vojska u partizanskom ratovanju ospogsobila za modemuo ratovanje i za tako velike operacije kao što je bila beogradska. Treće: slobodarski i demokratski Beograd uzeo je vidnog učešća u toj borbi i pokazao da u prkos fašističkoj okupaciji su rasle i razvijale se u njemu slobodarske težnje — što se je ogledalo i u masovnom stupanju u jedinice naše vojske za naredne borbe u Sremu i sve do kraja rata.

Ocenjujući značaj borbe naroda Jugcslavije i obim pomoći koju nam je pružila Crvena armija, Staljin je govorio u svojim zapovestima upućenim trupama) trećeg Ukrajinskog fronta i ostalim jedinicama Crvene armije: »Crvena armija je oslobodila: Rumuniju, Bugarsku, Poljsku, Češku, Madžarsku, a narodima Jugoslavije« samo »pružila bratsku ruku pomoćnicu«. Mi tu pomoć Crvene armije cenimo — ona je velika — i mi sa poštovanjem nje se sećamo — jer to je pomoć nanoda prema kome naša ljubav je bila nepodeljena, ali ta pomoć je bila takva kako je Staljin onda cenio —K7 pružanje ruke pomoćnice. Međutim, kasniji događaji — naročito rezolucija IB-a i oni koji su je sledili, doveli su sovjetske rukovodiloce u tako apsurdam položaj da tvrde kako su oni oslobodili i Beograd i našu zemlju — i konačno da su srasili naš partizanski štab i mašu vojsku, koji su, po njihovom tvrđenju, bili u smrtnoj opasnosti i rasulu prilikom desanta na Drvar maja 1944 godine. Dakle, po njihovom tvrđenju, oni su kao čarobnim štapićem sa preko hiljade kilometara. daljine »spašavali« naš Vrhovni. štab i našu vojsku puma 4 meseca da. bi se tek oktobarskih dana pojavio prvi sovjetski vojnik ma istočnoj granici naše zemlje.

Oslobođenje Beograda i ako ne znači oslobođenje ' čitave zemlje — znači nov polet — početak jednog pobedonosnog hoda naše Armije koji se nije zaustavljao sve do konačnog oslobođenja naše zemlje. Beogradska biltika i pobeda u mjoj za našu Armiju pretstavlja jedno movo iskustvo i dokaz je u isto vreme da je ona sa uspehom položila tako težak i komplikovam. ispit. Ta pobeda. pretstavlja preokret i u načinu ratovanja naše vojske koja se vezuje za čvrste frontove ii u načinu snabdevanja iste, jer ona ima, solidnu pozadinu i bazu za snabdevanje materijaliom i živom ljudskom, snagom. Šest meseci nakon velike pobede u. bitci za Beograd naša Armija i maši narodi proslavili su svoju najveću pobedu, konačno Ooslo-

'bođnje zemlje i slom. hitlerovske ratne mašine. Veliko

delo — Oslobodilačka borba naših naroda — rukovođeno slavnom Кота ког partijom Jugoslavije i njenim Centralnim komitetom na čelu sa drugom. Titom vrhovnim komandantom naše Narodne armije završilo se je punom pobedom. Naša zemlje je oslobođena i vlast u njoj pripala je narodu koji se je za nju borio i sam je izvojevao. |

_ Маха рођеда je sastavni deo velike pobede koju su izvojevali ujedinjeni narodi i njihove armije mad hitleravskom agresijom, no ona je ujedno krupam prilog toj zajedničkoj pobedi — doprinos koji su naši narodi, dali stvari zajedničke borbe u pobedi nad zajedničkim neprijateljima — prilog pravednom i trajnom miru koji je trebao također bili delo zajedničkih napora svih ujejedinjenih naroda.