Нови Пазар

vlast. Teritoriju Sandžaka su okupirale njemačke jedinice iz sastava II armije (8. tenkovskai 60. motorizovana pješadij ska divizija). Pošto su se kralj i vladaevakuisali iz zemlje već 15. aprila, dva dana kasnije, Vrhovna komanda jugoslovenske vojske potpisala je bezuslovnu kapitulaciju. Teritoriju Kosova i Ibarskog basena branile su jedinice jugoslovenske 3. armije, a napadale Hitlerove vojne formacije koje su nadirale iz Bugarske. Njemacki 40. motorizovani korpus prodirao je preko Makedonije. Njegova 9. oklopna divizija je iz Skoplja napadala jednim krakom zapadnu Makedoniju, a drugim Kosovo, zauzevši 9. aprila Urosevac, 10. aprila Suvu Reku i Prizren, 11. aprila Prištinu, a dva dana kasnije i Vučitm. Sjevemo od ove nadirala je, počev od 8. aprila, druganjemacka kolonaiz Bugarske, 14. korpus 1. oklopne grupe, cijaje 60. motorizovana divizija, poslije osvajanja Niša, Krusevca i Kraljeva, krenula na jug Ibarskom dolinom i 15. aprila zauzela Rasku. Narednog dana je okupirala Kosovsku Mitrovicu, dok je drugim krakom iz Raške prodrla u Sandžak i 16. aprila zaposjela Novi Pazar i Sjenicu. Tako su njemačke jedinice okupirale Kosovo i Ibarski basen prije potpisivanja bezuslovne kapitulacije. 1 Poslije osvajanja Jugoslavije pocelo je izvlačenje operativnih trupa i njihovo pregrupisavanje radi napada na Sovjetski savez, a u Jugoslaviji su ostavljene samo trupe kojima je povjerena uloga prvih okupacijskih jedinica, do dolaska posadnih jedinica, u drugoj polovini maja 1941. godine. Komanda 2. armije, kojoj je bio povjeren ovaj zadatak, odredila je da tri divizije i jedan pješadijski puk 11. armijskog korpusa preuzmu ulogu posadne trupe na okupiranoj teritoriji Srbije. Teritoriju Kosova i Ibarski basen s novopazarskim dijelom Sandžaka zaposjela je itu kratko ostala kao prva okupacijska jedinica 60. motorizovana divizija. Za jedinicama 60. motorizovane divizije, stigla je na ovu teritoriju i 294. pješadijska divizija istog korpusa i zaposjela dio Kosova, Niš i Kragujevac. Ona je smijenila 60. motorizovanu diviziju koja je 25. aprila pocela da prebacuje jedan svoj dio, a od 17. do 25. maja i glavninu, na prostor Užice Valjevo - Lesnica- Sarajevo - Pljevlja. Zadatak jedinica 60. i 294. divizije bio je da po završetku ratnih operacija zaposjednu okupiranu teritoriju, prikupe i obezbijede ratni plijen, rukovode transportom jedinica, koje kreéu u nova osvajanja, održavaju red i mir na svom podrucju i rukovode obukom. 2 Od pocetka maja, u okviru njemackog okupacionog vojno-upravnog sistema u Srbij i, u Kosovskoj Mitrovici j e dj elovala Kraj skomandantura (okružna komanda) nadležna za dio Kosova pod njemackom okupacijom (srezovi sa sjedištima u Kosovskoj Mitrovici, Vucitmu i Podujevu), Studenički (Raška) i Deževski srez (Novi Pazar). U toku maja 1941. godine, povlace se iz Grcke i Jugoslavije operativne jedinice koje su učestvovale u aprilskom ratu, a zamjenjuju ih stalne posadne

1 Oslobodilački rat naroda Jugoslavije 1941-1945, Beograd 1957, str. 22-30; Velimir Terzić, Jugoslavija u aprilskom ratu 1941, Titograd 1963; Kosovska Mitrovica i okolina, 1979, str. 247-250; Srbija u ratu i revoluciji 1941-1945, Beograd 1976, Petar Višnjić, Aprilski rat, str. 35-36,42-43

2 Partizanski odredi Kopaonički, Šaljski i Ibarski, Beograd 1981, str.l4

10

40/2017

Esad Rallie