Просветни гласник

198

Просветни Гласник

и данас на сназн. те захтевају даљн опстанак оба факултета. На основу •ових разлога, објашњава се чињенида да постоје два католичка, а само један православни факултет: јер православни део српскога народа није подељен у две културним особинама обележене сфере, као хрватскн и словеначки католици. Потребу другога православнога факултета могле -би захтевати чисто научне потребе које би могао да изнесе развитак -садашњег факултета.' Па не само научне, него и потребе културног ва•спитања читавог нашег народа. Задатак је наиме теолошког факултета да ствара синтезу најидеалнијих настојања, која су основ правне светости, моралног живота и социалног поретка. Под вођством научно ■спремних и националних професора, васпитава се ваљан свештенички подмладак који ће бити дорастао тепткој задаћи која га данас чека у његову раду међу народом. Зато не само да није сувишан, него је потребан сваки наш теолошки факултет. А кад се каже, да се питање университета и факултета има посматрати с гледишта целине, а не појединачно, тада је то исправно ако се тиме мисли рећи, да се један део не сме развијати на штету другог. Нн загребачки ни љубљански факултет не наносе никоме штете и не развијају се ни на чији рачун. Ако се пак, подвлачећи потребу целине, унапред одреди да сме постојати само један католички факултет, да је—■ по нелогичном изводу.—-један од оних који данас де факто постоје, •сувишан, тада је врло проблематично да ли је такав поступак доиста у интересу целине. Јер целина се, ипак, састоји од делова, и потреба целине, то је заправо синтеза потреба свију делова да могу правилно и хармониски функционирати. Зато се просуђивање целине има поставити на разматрање оних делова који својим потребама састављају целину. 3) Могло би се приговорити, да теолошки факултети представљају ■за државни буџет неподносне жртве. Али такав би приговор произлазио само из апсолутне неупућености. Јер н. пр. код загребачког факултета ■сви буџетски, материални и лични расходи износи једва један милион динара годишње; а љубљански још мање. Па и кад би се ова финанснјски најмање осетљива институција укинула и брисала из Министарства Просвете, морала би се готово иста свота уврститн у буџет Министарства Вера за издржавање богословије, на коју би се деградирао данашњи •факултет. Не би се дакле ништа уштедило а нанела би се голема штета и неправда. Ако се коме можда чини да је број слушалаца премален, јер на пр. правни факултет има много више слушалаца, тада треба узети у обзир да се потреба једног факултета не сме просуђивати једино, па ни у првом реду према броју слушалаца, апсолутно узевши, него према -задаћи коју има да у општем националном и културном животу врши тај факултет. А број слушалаца других факултета и мора, по самој