Просветни гласник

Питање о броју факултета

207

која остаје бесплатна. Не може да буде да богати слушаоци троше материјал, употребљавају иивентар, користе се књигама, а тиме терете државни буџет, који због тога не може да задовољи све потребе Университета. 2. Поједине нарочите таксе. 1. Прво што се може сасвим праведно тражити од слушалаца јесте да плате нарочити износ као прилог за издржавање и комплетирање библиотека и институтског инвентара. Ако водимо рачуна о томе да треба издржавати већ од државе установљене библиотеке и институте, а да се баш употребом ових од стране слушалаца оне од дана до дана по вредности умањавају, онда би се могло без сумње тражити од редовних слушалаца, којима треба библиотека, за семестар библиотечни принос 80 динара, а од оних којима треба и институт, поред овога приноса (80) још и принос за издржавање института, завода и т. д. на сваки семестар 120 динара. (Ове приносе треба платити — ако нема молбе за ослобођење одмах у доба редовног уписа, а за изванредан упис могла би се тражити повишица за 50%). Но, свакако се не сме спречавати сиромашним а ваљаттттм слушаоцима студовање на Университетима; за то би се они могли ослободити од ових такса. Но ово ослобођавање не би смело ићи предалеко, нипошто ад инфинитум. Због тога би било потребно ограничити могућност ослобођавања на 25% слушалаца на појединим факултетима, а даље, поверити, ради једнообразног примењивања свих ослобођавања, увек и само университетској управи, са претходним мишљењем факултета. Од ванредних слушалаца могло би се према броју уписаних часова од сваког предмета тражити само процентуални део библиотечких и институтских приноса, водећи притом, природно, рачуна о прописима броја часова за ваљаност семестра, Ослобођење би било за ванредне слушаоце искључено. На овакав начин добили би Университети по ефекту на сваких 1000 редовних слушалаца прве категорије, који плаћају само библиотечки принос, бар 128.000 динара на годину, а од 1000 редовних слушалаца друге категорије, 320.000 динара. Тиме би се могле наше библиотеке и институти бар неколико помоћи при издржавању у нормалном стању и нормалном комплетирању, а државни буџет био би у толико растерећен, 0 начину скупљања ових износа ваља проговорити доцније у вези са другим таксама. Које категорије слушалаца улазе у прву или другу категорију, установиће се факултетским уредбама. 2. За полагање испита и за издавање диплома треба да плате кандидати нарочите университетске испитнине (пристојбе, доплатке). Ови треба да буду најмање за половину одговарајуће државне таксе за пријаву к овом испиту. Ако узмемо. да бар једна десетина од свих уписаних