РТВ Теорија и пракса

kao metastaza moči privatnog kapitaliste, dok se položaj radničke klase u suštini nije izmijenio: kao objekat draštveno-istorijskog kretanja ona je zadržala i dalje svoj najamni položaj. Slično je i sa čovjekom koga država transponira na nivo građanina. U socijalističkom samoupravnom draštvu, u okvira samoupravnog udraženog rada i draštvenih sredstava za proizvodnju, započinje proces ostvarivanja ijudske emancipacije. Emancipacija čovjeka je emancipacija od izvanjskih, draštveno produciranih, slijepih sila koje vladaju čovjekom; samoupravljanje je pretpostavka transcendiranja homo duplem i dualizma draštva kao privatne sfere čovjekove, te političkog draštva kao njegove javne sfere. Dok se u prva dva sistema draštvene proizvodnje „informacije doziraju i prepariraju sa svrhom da ove draštvene sisteme proizvodnje prikažu, s jedne strane demokratskim, a s drage strane, društvenom organizacijom proizvodnje i života bez alternative” (str. 19), dotle u samoupravnom socijalističkom draštvenom sistemu informisanja „svaki radnik, radni čovjek i građanin ima mogućnost da bude njegov aktivan subjekt, a ne samo pasivan primalac njegovih poraka” (str. 30). Slijedeći daljnju analizu i komparaciju, autor dolazi do osnovnog zaključka: ~Za razliku od sistema informisanja u draštvenim sistemima u kojima se zadržava najamni položaj u produkciji, socijalistički samoupravni sistem informisanja vidi svoju šansu u procesu oslobadanja rada i radničke klase (podcrtao B.K), kada udraženi radnik sve više postaje aktivni učesnik u procesu stvaranja i prenošenja informacija; kada udraženom radniku sistem informisanja služi za međusobno povezivanje u procesu materijalne i društvene reprodukcije. Otuda su najneposredniji subjekti sistema informisanja, pored radnika i samoupravne organizacije i zajednice kao integralni dijelovi samoupravnog reprodukcionog procesa" (str. 30-31). U segmentiranom, ali ne i hijerarhiziranom društvenom sistemu informisanja u socijalističkom samoupravljanju, autor vidi zadatak ostvarenja jedinstvenog sistema informisanja od samoupravnih organizacija i zajednica do Federacije. Tako stvoren jedinstveni draštveni sistem informisanja mora omogućiti svakom radniku viziju u dragu organizaciju, drugu komunu i republiku, mora da mu omogući uvid u cjelinu odnosa u Jugoslaviji i da mu stvori viziju svijeta. Dragi dio ove studije je prikaz rezultata empirijskih istraživanja samoupravne organizacije, oblika i sadržaja informisanja u

214