СРЂ

GIOSUE CARDUCCI, kao pjesnik

40i

de 1' etade obliqua Dispregiator, ch' altro non posso, eterno;

a preziraše i život, jer nije bilo onoga, što je prvi uslov životu, zlatna sloboda:

Mladost njegova padaše uprav u zadnje deeenije tuđinskog nasilja i jarma. A pošto niko ne mogaše predvidjeti da je doba tlačenja baš na izmaku, da će skoro svanuti zora boljih dana, Carducci plakaše, videći talijansko ime pokriveno sramotom, te željno vapijaše dan, kada će preko brda i dolina zaoriti bojna trublja da narodu navjesti njegovo uskrsnuće. Dvojeći, da će mu uspjeti da trgne suvremenike iz dubokog sna, u kojem spavahu već od vijekova, zapusti ljubavne pjesme, stade voditi stihovima borbu, da tako potrese tromost Talijanaca:

Poi ohe mal questa sonnacchiosa etade Di forti esempi a' vivi suoi provvede, Posa, o spirito mio; ne acquistin fede Mie fiacche rime a la comun viltade. Lunge canti d' amore: altro richiede Quel novo ardor che tutto m' invade: Io voglio tra rumor d' ire e di spade Atroci alme rapir d' Alceo col piede.

T opjeva Carducci slavnu prošlost Italije, njene junake, njene mučenike, koji počivahu pod svodovima crkve SantaCroce. A ne mogući ni to da trgne Talijance iz njihove apatije, zaželi da se preko Alapa svale na Italiju nove čete barbara, da ih oni probude. I kao da narod ne će nikada uskrsnuti iz svog mrtvila, pitaše svoga prijatelja Henrika Pazzi:

Veggo a mia gente clie tra via pur cade. Dunque sempre smarrita Fia dal suo corso ? e in noi sempre viltade Suo soverchio usera? fien d' ozio offese Nostre menti in eterno ? e veramente Persa e la tempra di ciascun valente ?

Nego sretniji od onih, koji padoše u hladni grob, noseći u smrt neostvarenu želju ujedinjene i oslobodene otadžbine, doživi Carducci iza ljute zime teških nevolja sveto pramaljeće junaka. I njegova pjesma bude tada himna, slavospjev onima, koji padahu za rođenu grudu. Viktor Emanuel II., nasljednik

Manca ogni ragion di vita, Se libertade, ahi liberta ne manca.

nulla aita