СРЂ

408

СРЂ. — SRĐ.

Italijom zaorio poklik prve pobjede, stade opet zanosno pjevati o kralju mladih svojih godina, o nesretnome ali plemenitome kralju, na čiju glavu pade toliko nepravednih optužaba, stade opet slaviti nesretnoga Karla Alberta. Držeći samo einjenicu pred očima, da domovina bijaše oslobođena, zaboravi na svoju tugu i razočaranje. Sve što ne bijaše lijepo tijekom preporoda narodnoga, sve je to prošlo; osjećaju se doduše još posljedice toga, ali će i čas nestati, jer nad milom otadžbinom sjaje zvijezda zlatne slobode. Italija ujedinjena i oslobođena, to bijaše Carducci-jeva glavna misao; o njoj mu govorahu stari spomenici i knjige; za nju radiše oni, čije kosti počivaju u rakama od Santa-Croce; za njom uzdisahu Dante i Petrarca; njoj se žrtvovahu Foscolo i Leopardi; nju slobodnom učiniše Viktor Emanuel i Leopardi. S Italijom ljubljaše pjesnik Rim, taj vječni grad, taj naj slavniji spomenilc latinske moći i slave. Da u Rimu dovrši svoje dane, da u Rimu bude zakopan, to bijaše njegova jedina želja: Ne' crepuscoli a sera di gemmeo candore fulgenti tranquillamente lungi su la Flaminia via, 1' ога suprema calanđo con tacita ala mi sfiori la fronte, e ignoto io passi ne la serena pace; passi a i concilii de 1' ombre, rivegga li spiriti magni de i padri conversanti lungh' esso il fiume sacro. Ta mu se želja ne ispuni, njegove kosti počivaju u prostoj certozi od Bologne. Ali je imao sreću, da ga svojirn naborima pokrije talijanska trobojnica, koju je toliko Ijubio, kojoj je upravio zadnji svoj pjesnički pozdrav: Fior tricolore, Tramontano le stelle in mezzo al mare E si spengono i canti entro il mio core. Takav bijaše Carducci kao pjesnik. Sto je Garibaldi učinio za oslobođenje Italije svojim mačem, a genijalni ministar Cavour svojom politikom, to učini Carducci svojim pjesmama. Ponosit, da je djelo narodnog uskrsnuća bilo i njegovo djelo, mogaše s druge strane pohvaliti i narod svoj, da ga ne oslobodi od dugotrajnog ropstva ni bijes oružja, ni spletke političke, ni tuđa milost, već žarka vjera, duboka nada, čvrsta ljubav, te ne mogoše ubiti ni tamnica, ni progonstvo, ni smrt: Te non furor di brando Non di coperte industrie avvolgimento Serena rilevd ne 1' alto stato; Ma fede сће inneggiando Sorvola a i roghi, ma speme clie al lento Ceppo s' invola co '1 pensiero alato, Ma carita che di piu forte stampa Segna 1' ordin civile e al bene avvampa. —■