Топола

vičan, čemu aliqua re- alicui rei (i komp. assuetior montibus) rjeđe in aliquid (in omnia familiaria jura), ad aliqu.d; samo s akuz. Galli perversis rupibus juxta invia ac devia assueti decurrunt (možda assueti ovdje = assueti id facere), LAv.\ s gen. Romanis Gallici tumultus assuetis, Liv. assuetudo, inis,/, [assuesco] navika, navada, assuetudine mali (na zlo) efferaverant animos, Liv.: degenerabat a labore ac virtute miles assuetudine voluptatum, Tao.; Nero Actes devinctus, Tac. ljubavlju sapet. assuetus, adj. [partio, od assuesco] običan, navadan, poznat, portula; * longius assueto lumina nostra vident nego li navadno; assueta oculis regio; duces assueti militibus. assula, ae, f. [demin, od assis = axis] iver, treska. assulatim, adv. malo, pomalo, Plaut. -J-assulto, 1. [intenz. od, assilio] dojuriti, feminae assultabant ut sacrificantes aut insanientes Bacchae ; osobito o neprijateljima : navaliti s dat. tertia vigilia assultatum est castris; tergis pugnantium; s ace. latera et frontem (agminis); apsolutno hi telis (oružjem) assultantes, hi conferto gradu. * -f- assultus, us, m. [assilio] (u plur.) navala, locum variis assultibus urguet, Verg.; cum neque assultibus et velocitate corporum uteretur, Tao. assum [acž-s.], affui, adesse i k tomu aforem = affuturus essem, i affor e = affuturum esse, ( 'arhaist. conj. praes, assiet, assient. Ter.) nazočan biti, tu biti, (oppos. abesse). I. u pravom smislu 1) o čeljadi i živim stvorovima a) apsolutno, vos abite, Sosia, adesdum budi tu, ostani tuđe; heri cum non adessetis; omnes, qui aderant; cum hostes adessent; Nep.; utlnam rex ipse afforet, Verg. b) s adverbijalnom i adjektvonom oznakom kao coram, praesto; ante oculos, multum, praesens, frequens etc.; ut ipsum Caesarem praesentem esse existimarent; * coram, quem quaeritis assum Troius Aeneas; in operibus, im agmine, ad vigilias multus adesse etc., Sali, o) s oznakom mjesta, gdje je tko nazočan, s praep. adi aoo. i i n s abi. petere, ut mane ad portam adesset; ait in senatu se adesse velle; in agmine modo in primis, modo in postremis aderat, Sali.: adesse in foro, Liv.; s dat. quos vides huic adesse; * portis alii bipatentibus assunt. 2) o stvdrma i apstraktnim pojmovima : tu biti, imati ili biti u koga Ud.; corpore nisi praesens et quod adest sentire possumus; suus cuique animus adhortator aderat; cum usus adesset kad bi potreba nastala; in obsequio comitas adsit; aderat judicio dies; nox aderat; adest ingens seditio, certamen; victis finem adesse appa-

rebat, * quod adest sadašnja sreća; * vira affore (ima u) verbo; * cocto (pavoni) num adest honor idem ima li u pečena pauna ista krasota? -j- auctoritas adest victori, -j- aderant juveni modestia et forma. 11. U nekim formulama 1) tu hiti, poj aviti se, doći, prispjeli, naći se, hi ex Africa jam affuturi .videntur; -{- truci clamore aderant semisomnos in barbaros; * huc ades dođi amo; * ecce adest. 2) radeći tu hiti a) desiti se, biti na meti, na ruci, in operibus, in agmine atque ad vigilias multus adesse; omnes feroces aderunt; Numidae infensi adesse atque instare; adversus hostes aderunt; osobito: kao pomoćnik, savjetnik, hiti u pomoć: pripomoći zauzeti se, semper absenti affui Dejotaro; dictator intercessioni adero; adesse alicui in consilio; ovako poimence o pomoći kod suda: zastupati, braniti kao advocatus ili kao patronus, adsum amicis; quos videtis adesse in hac causa; ad hanc rem, Ter.; ad defendendam causam; in judicio, in foro, contra Sutrium, -j- adversus aliquem. Ovako o nazočnosti božanstva kao pomoćnika ili zaštitnika milo sti v se pokazati, milo stiv hiti, hraniti s dat. satis scio, origini Romanae deos affuisse; tam evidens numen hac tempestate rebus Romanis affuit, Liv.; * captis; -J-sui sceleris ultores adesse deos; * adsis placidusque juves, h) kao svjedok, gledalac, učesnik nazočan biti, učesnik biti, pribivati itd. ad suffragium; iu senatu; in magnis rebus; comitiis, pugnae, proelio, periculis, colloquio; -j- također apsolutno ut paene liberum sit, senatori non adesse ne dolaziti u senat; adesse scribendo senatus consulto, decreto etc. i samo adesse scribendo; * sibi adesses ad puteal; * partubus (o Luoini); * choris (o svirali): * fletibus assunt humani vultus (o učešću, što se pokazuje na obrazima); * paululum ades (se. mihi), o) kao tuženik ili tužitelj na sud doći in judicio, ad judicium, i apsolutno. 3) adesse animo ili u više njih) animis, duhom nazočan hiti, adestote omnes animis, qui adestis corporibus; eum non affuisse animo; i da ne klone duhom, miran hiti, ostati, adeste animis, judices, et timorem, si quem habetis, deponite; ades animo et omitte timorem, Scipio. assumo [ad-s.], sumpsi, sumptum 8. 1) uzeti k sebi; primati, primiti; sacra Cereris de Graecia, -f aliquem sibi filium, -j- aliquem in consilium; -]- aliquem ducem; artes propter se assumendae; orator tractationem orationis sibi sumet zadržat će za se; neque ego mihi postea quidquam assumpsi, neque hodie assumo, quod quemquam jure possit offendere; -j-sibi licentiam 2) privući, privlačiti

119

assuetudo—assumo