Топола

24

harač. Miloša pako paša zadrži kod sebe u Beogradu kao svog »posinka«. No knezovi se dogovore i zavjere, da će narod na proljeće diči na ustanak i da se ima pozvati knez Miloš, da im se priključi, inače če ga smatrati izdajicom. Odrede vojvodu Arsenija Lomu da ga pozove na to. Loma se primi i zakune se, da će Miloša, ako se ne bude odazvao, smatrati Turčinom i übiti ga.

Kad je Sulejman paša doznao, da se knezovi dogovaraju i da je nastalo neko komešanje u narodu. odluči se, da od naroda silom oduzme oružje i da kazni one, koji su bili vinovnici novog nemira. Te tako dade pogubiti večinu odlučnijih knezova a medju njima i jaseničkog vojvodu Stanoja Glavaša, čiju glavu dade donijeti u Beograd i tamo natači na kolac pred svojim konakom, pa da bi zastrašio i kneza Miloša, poruči mu po svom gavazu, da je sad red na njegovu glavu. Miloš, uvidjevši, da više u Turaka vjere nema, a pobojavši se za svoj život, ukloni se iz Beograda pa ode u selo Crnuće, gdje ga ođmah zatim potraži vojvoda Loma i pozove da pristane sa ostalim knezovima na ustanak. No tek na navaljivanje ostalih knezova Miloš izjavi, da če se pridružiti ustanku, ali želi, da se u Takovu o saboru na Cvijeti poslije službe božje sa narodom iz svoje nahije sporazumije. Dok se Miloš tako kolebao, dotle je po spomenutom dogovoru vojvoda več buknuo bio u krajevima: kareškom, rudničkom i jaseničkom ustanak, što ga je prvi predvodio Karadjorđjev vojvoda Arsenije Loma. U tom ustanku Loma je mučki, na Lazarovu subotu, poginuo. Započeti Lomin ustanak nastavio je poslije zbora u Takovu na Cvijeti 1815. knez Miloš. Poslije toga se mnoge srpske vojvode, koji su prešli bili u Austriju a nijesu sa Karadjordjem otišli u Rusiju, vrate u Srbiju, da pomognu ustanak. Ustanak je počeo sjasno. Turci su bili stjerani u gradove, ali kad je Porta poslala na granicu Srbije dve .goleme vojske, ustanici se nadju u neprilici.