Филателиста

——— 29

Komanda mesta u Senti stavila je predlog još početkom novembra meseca 1944. Komandi Vojne Oblasti za BBB u kojem je ukazala na mogućnost preštampavanja preostalih mađarskih poštanskih maraka i vrednosnica, ali do toga nije došlo, jer je već u međuvremenu pokrenuta akcija za preštampavanje zaliha maraka preostalih na području Srbije.

Čim je uspostavljen redoviti poštanski promet sve su pošte u području oslobođene Vojvodine dobile odgovarajuću zalihu maraka 3+2 i 7+3 dinara sa mrežom, te tako u ovo vreme već nisu upotrebljavane marke lokalnog izdanja u Senti.

Za sakupljače maraka redovitih izdanja ovo lokalno izdanje uopšte nema nikakve vrednosti. Ova emisija maraka, kao i one u Sarajevu, Mostaru i ostalim mestima ne mogu se smatrati redovnim poštanskim markama, već markama lokalnog izdanja, kao i one tri vrednote, koje su još 1941. godine izdate u Užicama, za vreme Užičke Republike (petokraka na okupacionim markama Srbije od 50 para, 1 dinara i 2 dinara) a koje mi specijalni sakupljači maraka Jugoslavije sakupljamo, ako nam se ukaže povoljna prilika da ih nabavimo. Sakupljamo ih samo zato, jer prikazuje po jedan istorijski momenat Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP-a) jedan deo iz prvih dana borbe za konačno oslobođenje zemlje od neprijateljske okupacije.”

Iz drugog teksta ing. Vernera, objavljenog u Biltenu pokrajinskog odbora SFS za AP Vojvodinu u broju 3/2, februara 1962. godine, smatram zanimljivim sledeće citate:

"... U filatelističkim krugovima Senta je poznata bila odmah prvih dana oslobođenja, jer je jedini grad u Vojvodini gde su na nalog NOO i uz prethodnu saglasnost okružnog NOO u Subotici preštampali nađene zalihe poštanskih maraka i deo istih stavili uredovan poštanski promet – sve do izdanja definitivne zajedničke serije 14. decembra 1944. godine (pretisak Demokratska Federativna Jugoslavija) na izdanjima “Srbije – Manastiri”.

NOO u Senti izdao je Naređenje za preštampavanje maraka (na žalost bez obzira na broj pronađenih primeraka pri pošti u Senti), ana osnovu predloga pukovnika Crvene Armije Sazanova. Preštampavanje je vršeno komisijski u jednoj lokalnoj štampariji dana 19. oktobra, a stavljene su u promet na dan oslobođenja Beograda 20. oktobra 1944. godine. Istom prilikom je odštampan ograničen broj spomen-araka. Isti spomen-arci podeljeni su na uspomenu oslobođenja Sente i žigosani su 20. oktobra crvenim žigom pošte u Senti.

U redovnom poštanskom saobraćaju bile su ove marke od 20.oktobra do 15. decembra 1944. godine, istina tada je postojeća poštanska veza Vojnei Partizanske pošte slabo korišćena za slanje privatne prepiske za koju se poštarina u većini mesta naplaćivala u gotovom (u tim danima u oslobođenoj severnoj Vojvodini).

U redovnoj poštanskoj prodaji nisu bile sve preštampane mađarske marke (28. vrednota) već svega 11 maraka i samo se te marke mogu smatrati zvaničnim jer ostale vrednote se nisu prodavale na poštanskom šalteru...

..lako se mišljenja razilaze o tome, da li se senćansko lokalno izdanje može smatrati zvaničnim izdanjem – slobodno možemo tvrditi da u to nema nikakve sumnje, jer u vreme izdavanja ove serije još nije bio oslobođen niti Beograd, niti pak Novi Sad; jedini nadležan forum – kao što smo izneli bio je Okružni NOO u Subotici od kojeg je saglasnost dobivena i marke su po naređenju NOO Senta posle svega toga i stavljene u redovan poštanski promet, iako je to trajalo nešto manje od 2 meseca.

Prema iznetom senćansko lokalno izdanje – mislimo pri tome na 11 vrednota koje su bile u poštanskom saobraćaju – regularne su poštanske marke stavljene u promet od jedino u to doba nadležnih vlasti i tretiraju se kao PRVO IZDANJE POŠTANSKIH MARAKA NA PODRUČJU OSLOBOĐENE JUGOSLAVIJE“.