Etnički i demografski razvoj u Jugoslaviji od 1921. do 1991. godine : sveska I

EtNIČKI I DEMOGRAFSKI KAZVOJ U JUGOSLAVUI

XXXI

8. Razne druge evangelističke crkve. Postoje raznc dmge crkve te veroispovesti, sa malim brojem vemika Popis iz 1931. godine svrstao ih je u rubriku "druge evangelističke • eroispovesti". Ukupno jebilo 5.812 vemik:i Najviše ihje bilo u Vojvodini (3.471 ili 60%) : u Upravi gradaßeograda( 1.145 ili 20%ukupnogbroja "dmgihevangelističkih veroispovesti"), 1 ovde je broj vemika jako smanjen odlaskom Nemaca, pre, za vreme i posle Dmgog svetskog rata. 9. Nazarenska crkva. Vemici se nazivaju i "novoverci". Središte te crkve je u Švajcarskoj. Osnivač joj je bio Joharm Wiiz (1778-1858) iz Basela. Ta se crkva i danas isredsredjujeuglavnomu Švajcarskoj, Elzasu (Francuska) ijugozapadnojNemačkoj, istočno od Rajne. Iz tog trougaonika, veroispovest se proširila ka istoku, preko Beča u Madjaisku u \ ojvodmu, oko 1871. godine, U stvari, ne postoji jedinstvena crkvena organizacija, nego je svaka verska zajednica autonomna. Propovednici su laici, nema sveŠteničkog reda Zajednicom upravlja skup 'starešina”, izabran od samih vemika. Starešinski sabor vrši duhovnu funkciju, dok se Starešinski savet ograničava na svetovne zadatke. Vemici subili proganjani u Prvoj Jugoslaviji, zbog odbijanjanošenjaoružjaipolaganja zakletve. Krštenje se vršiloubilo kojoj gođini starosti,kadavemik"osetibožji mir", osećanje koju verodostojnost mora da potvrdi skupština vemika dotične lokalne zajednice. Biblija je vrhovni autoritet, izvor svega u životu. Danas su vemici organizovani u Hrišćanskoj nazarenskoj zajednici, sa sedištem u Novom Sadu. Ukupnojebilo 1931. godine 6,990 vemika, odtoganajvišeuVojvodini: 6.384 ili 91% ukupnog broja nazarena u Jugoslaviji. Nazarena je bilo medjuNemcima, ali i medju Srbima, Madjarima i drugim narodima. 10. Baptistička crkva. Baptisti su jedna od najrasprostranjenijih protestanskih veroispovesfi u svetu. Krštenjejeosnovate veroispovesti, odakle i potiče ime. Alikrštenje, kao i kod nazarena, zavisi od odnosa pojedinca prema veri, što praktično znači da se krste odrasli, u bilo kojoj godini starosti. Bogosluženje se svodi načitanje biblije i njeno slobodno lumačenje, što, razume se, stvara veliki broj sekti. Prvapojavabaptistazabeleženaje 1636. godineuEngleskoj, azatim, tri godine docnije, uSAD. Od 1905. godine postojiSvctskisavezbaptista,sasedišfemuLondonu. U Jugoslaviji je osnovan Savez baptističkih crkava 1923. godine. Na teritoriji Jugoslavijeje broj vemika vrlo rnali; 1.231 vemika koliko ih je bilo po popisu iz 1931. godine, uglavnom su skoncentrisani u Vojvodini (658 vemika) i Hrvatskoj (434 vemika). Danas je broj vemika porastao na oko 3,000, a organizovani su u 34 crkvene opšfinc. 11. Metodistička crkva. Metodistički pokretje nastao polovinom 1723. godine na Oksfordskom univerzifetu kao disidenski pokret koji je težio da obnovi duhovni život unutar Anglikanske crkve. Taj pokret je brzo došao u sukob sa zvaničnom crkvom, koji se završio isključenjem 1784. godine obe stmje metodističkog pokreta. Naime, jedna stmjaje smatrala da čovek raspolaže slobodnom voljom, dok je dmga stmja prisvojila Kalvinovo učenje o predestinaciji. Tokom vremena, i posle daljib podela na dmga stmjanja, ali više na bazi stmkture i načina rada, došlo je 1881. godine do osnivanja Ekumenske metodističke konferencije, koja sc od 1951. godinezove Svctski savez metodista U celom svetu ima oko 40 m i 1 i ona vemika, od čega se daleko naj veći broj vemika nalazi u SAD.