Etnički i demografski razvoj u Jugoslaviji od 1921. do 1991. godine : sveska I

Bogoliub Kočović

XXXVI

Takojebilooko 1 l%stanovnikammimskogmatemjegjezikakojisuse izjasnili Srbima (7.582). Bilo ih je i 1,319 koji su sc deklarisali Hrvatima. Ako je po popisu iz 1948. godine bilo oko 103.000 deklarisanih Vlaha, pet godina docnije, 1953, nalazimo da ih ima samo 37,000. Ali ako se obratimo statističkim podacima po matemjem jez,ikute iste godine, vidićemo da ihje bilo čakoko 210.000kojimajematemji jezikbiovlaški, medjukojimajebilooko 170.000(tačno; 169.726) koji susesmatrali Stbima, kao što smo to već istakli na sfrani XVI ove knjige. Zabeležimo da je 1953. godine bilo oko 5.800 Srba, oko 2.500 Makedonaca, oko 1.000 Jugoslovena i blizu 1.000 Hrvata, koj imaje matemji jezik bio albanski. Bilo je blizu 6.000 Srba ciganskogmatemjegjezika, oko 1.200 Srbamadjarskog i oko 700 nemačkog matemjegjezika, Medju Hrvatima nalazimo oko 6.600 italijanskog, oko 4.300 madjarskog i blizu 2.600 nemačkog matemjeg jezika. Razume se, sve su to podaci iz 1953, pitanje je koji bi bili ti brojevi da su gradjani bili pifani na sledećim popisima i, još interesantnije, poslc raspada Jugoslavije ? Medju manjinskim slovenskim narodima u Jugoslaviji (Česima, Slovacima, Poljacima, Rusima, Ukrajincima...), ima napopisu 1953. godine dvai poputa više osoba koji su se dekiarisali Hrvatima nego Srbima. U svakomslučaju, broj stanovnika čiji je matemji jezikjedan od slovenskih ali koji su se deklarisali pripadnicima jednog od jugoslovenskih narodaj evrlomali(oko2% ukupnog broj a ostal ih slo venski h naroda). Taj procenat jej oš manj i kod balkanskih naroda (ako isključimo Vlahe iz te grupe): samo 0,4% su se deklarisali Srbima, Hrvatima, Makedoncima...

V Izvesne korekcije na geografskom i nacionalnom planu

Čitalacće naći nTabelama I i II političko-geografsku podeluzemlje onakvukakva je bila u trenutku svtikog od ta dva popisa Prve Jugoslavije. Isti je slučaj za podelu po narodnosti, istina koju možemo satno đa izvučemo iz podataka izjašnjavanja po matemjem jeziku i veroispovesti, Ali, da bi sc moglo bolje pratiti demografski razvoj naroda i narodnosti Jugoslavije od 1921. do 1981. godine, bilo je bezuslovno potrebno da sc izvrše izvesne korekcije, bilo geografske bilo etničke prirodc. Ne trcba zaboraviti da granice Prve i Dmge Jugoslavije nisu istovetne. S jedne strane njihjenemogućeignorisati. Ali,sdrugestrane, dabi smomogli sraišljeno uporeditiodredjene podatke i razvojne pravce, u prvom redu za Hrvatsku i Hrvate, kao i za Sloveniju i Slovence, trebalo je takodje svesti geografske granice Dmgc Jugoslavije i broj stanovnikau granice Prve Jugoslavije. Administrativno-političke jeđinice nisu uvek iste, tako da ne bi bilo moguće pratiti demografski razvoj narodaupojedinimpolitičkim jedinicama, bez izvesiiih korekcija. Da bi >e postiglamogućnostuporedjenja i dakorekcijabude imalanekupraktičnu svrhu, najpodesniji metodje bio da se, kako na geografskom tako i na nacionalnom planu, preuzmu nama najbliže defimcije. To praktično znači da je trebalo provincije popisa iz 1921. godine kao i banovine iz 1931 godine uskladiti sa granicama Druge Jugoslavije, tačnijc rečeno, svesti sve popise na iste geografske granice pačak i najnovije,jersu i republike ili pokrajine, u nekim slučajevima, fjodlegle \Temenom promcnama. U stvari, ma kako da su neke administrativno-političke