Jugoslovenski Rotar

vojnih akcija sporednog značaja, i isto takvog značaja nipošto većeg bile bi Britanske pozicije na Mediteranu. One iste pozicije koje su zbog svoje smanjene bezvrijednosti oživile u Javnom mnijenju problem Sredozemnog mora.

Ova treéa i poslijednja tvrdnja zahtjeva opširnije obrazloženje. Ja ću zahvatit po nešto unatrag da u potkrijepu svoga mišljenja izložim tradicionalnu strategiju Vel. Britanije.

Tradicionalna strategija Vel. Britanije principijelno se razlikovala od strategije kontinentalaca. Kontinentalci su propovijedali princip direkine ofenzive: koncentrirana ofenziva u najjačjoj tačci neprijatelja. Jer Je odluka tako neminovana i postignuta u najkraće vreme. Za razliku od kontinentalne, tradicionalna britanska doktrina glasi: nedirekino ali indirektno dejstvo. Ovaj princip očituje se u dva vida. S Jedne strane znači. da direkina ofenziva najjacoj neprijateljskoj taéci crpi vlastite snage. Protivnika stoga treba uniStiti napadajem u njegove najosjetljivije a u пе пајјасе tatke. Kako vidimo. zahtjev rentabilnosti očevidan je i u britanskoj strategiji. Taj zahtjev rentabilnosti očituje se s druge strane. a to Je drugi vid principa indirektnog dejstva u trazenju kontinentalnog saveznika. koji će za Vel. Britaniju da vadi na kopnu kestenje iz vatre. Kopnene akcije znače direktno dejstvo. i zato je Vel. Britanija od njih vazda zazirala prepuštajući svojim saveznicima da vlastitom krvlju beru lovor vJence na bojnom polju za Engleske interese uz pomoć Engleske flote i engleskog: novca. Tako izgleda iradicionalna strategija Vel. Britanije i tradicionalna sretstva strategije: novac ı flota. A sada da Vam Je prikažem u primjeni na slučaj Napoleona. Engleski ministar Pitt je pokretao protiv cara kontinentalne koalicije, koje su ga i konačno srušile. Vel., Britanija pomagala je koaliciju novcem. ali oružanu intervenciju ograničavala Je na akciju svoje flote i te akcije usmjerene u najosjetljivije tačke carevih planova ali su po njega sudbonosne. Promenjujuéi svoju tradicionalnu strategiju u punom opsegu Vel. Britanija je srušila svoga najopasnijega protivnika. Žrtve koje Je podnijela, bile su nerazmjerno male prema zrtvama koalicionih stranaka i u stvari su bile trgovačke naravi. Angažirani u direktnom dejstvu prema neprijatelju, kontinentalci su slavili pobjedu nad hekatombama mrtvaca. To Je bila poslijedica njihove kopnene akcije. Za vrijeme tih ratova protiv Napoleona Vel. Brit. sustezala se od takvih akcija, i tome je bila dosljedna izuzevši bitku kod Waterloo-a, ali i tada nije odluéila brojéana snaga britanskog ekspedicionog korpusa, veé trenutak u kome je zahvatio u bitku.

Navešću Još Jedan primer. koji Vam je. braćo, svakako bliži. Ovaj primer je negativan, i on ée Vam indirektno pružiti pouke. Radi se O svijetskom ratu u kome je Vel. Britanija raskinula sa svojom tradicionalnom strategijom: pretrpila gubitke koje pobjedu nisu činili pobjedom. U duhu iradicionalne strategije bilo bi da se Vel, Britanija u svijetskome ratu suzdržala od ratovanja na kopnu, i svoj udio u ratu ograničila na akciju svoJe flote i davanja potpore saveznicima u novcu i ratnom materialu. Za primjenu ovakve strategije pružila se prilika nakon bitke na Мати, kada Je britanskom pomoći stabiliziran bio za-

291