JUS standardizacija

- slabog kvaliteta lanaca,

- nepravilne upotrebe lanaca,

- nepravilnog skladištenja i održavanja lanaca.

Slab kvalitet može biti uzrokovan skrivenim manama materijala, mikro-greškama na zavarenim mestima ili neodgovarajućom termičkom obradom.

Nepravilna upotreba odnosi se na neađekvatnu primenu lanaca niže propisane nosivosr-i za teže terete, na nepravilno vezivanje tereta na priključne elemente, ili pak upotrebu oštećenih lanaca. Primer na slici veoma dobro ilustruje oštećenja na neodgovarajuće primenjenom priključnom elementu lanca usleđ đejstva visoke temperature.

Nepravilno skladištenje i nepravovremena zamena dotrajalih lanaca takodje predstavlja veliku opasnost pri radu sa njima.

Iz sVMega navedenog proizilazi da su za sigurnost uredjaja sa lancima najznačajniji sledeći faktori:

- Izbor lanaca, koji se upotrebljavaju za odredjene terete, kao i izbor sredstava za privezivanje tereta u transportu. - Termička obrađa, kao značajan elemenat nosivosti i trajnosti lanaca.

– Stalna kontrola nad skladištenjoem ı upotrebom lanaca.

Kontrola i ispitivanje lanaca kroz sistom atestiranja u mnogome bi smanjili probleme, koje sa sobom nosi njihova primena u

ındustriji.

Kentroelea lanaca u

w pie t r ebi

U elemente kontrole i nadzora nad lancima uključuju se

l. Kontrola karika lanaca

Ova kontrola obuhvata

- utvrdjivanje spoljašnjih oštećenja i deformacija, istrošenost i riseve,

- pokretljivost karika, - uslove rada u eksploataciji.

Ovde se posebna pažnja mora posvetiti zahtevu sigurnosti, koji uslovljava da se ne upotrebljavaju lanci, koji su istrošeni na krivini, koji su biii opterećeni iznad dozvoljenih težina, koji imaJu istrošene karike.

Učestalost ove kontrole zavisna je od vrste lanaca, opterećenja, koja treba da izdrže,i uslova pođ kojima se rad sa 10y 1.55 ma obavlja. Najčešća kontrola treba da bude kođ lanaca, izloženih visokoj temperaturi., 2. Kontrola debljine karika lanaca

Debljina karike lanaca je veoma značajan elemenat kvaliteta lanca, jer posle smanjenja mernog promera karike lanca, uslovljenog istrošenošću ili deformacijom za više od lO *% lanac se mora isključiti iz upotrebe.

3. Kontrola dužine lanca

Neadekvatna primena lanca može da dovede do istezanja pojedinih karika /a samim tim i promene ukupne dužine lanca/, i ukoliko je ovo istezanje veće od 5%,, lanac se mora izdvojiti radi popravke odnosno zamene karika.

4. Kontrola oznake lanaca

Lanci moraju biti snabdeveni tablicom sa podacima o dozvoljenoj nosivosti, godini izrade i registarskom broju lanca.

Z a k ı J u 6 a k

Ovo kratko razmatranje imalo je za cilj da ukaže na potrebu atestiranja lanaca

u industriji radi smanjenja broja nezqodđa i nesreća, koje se dogadjaju pri radu sa uredjajima sa lancima. Preduslov za to su kvalitetni, ispitivanjem provereni lanci pre svega u {fazi njihove proizvodnje i isporuke, a kasnije - pravilna upotreba

i korišćenje u eksploataciji.

148