Nova Evropa

Sjevernom Jadranu lak saobraćaj i s Atlanskim Okeanom, pa sa Sjevernim, Istočnim, i Crnim Morem, Kupa i Soča stvorile su u kulturnom krugu Sjevernog Jadrana kontinentski isječak, koji se na svome sjeveru širi do Save, a prema jugu se sužuje ua Istarskom Poluaostrvu, i daje u minijaturi onu geomorfološku sliku koju u velikom daje Balkansko Poluostrvo, Ovaj je kontinentiski isječak uperen putem rta Kamenjaka prema ankonskom konfinentskom isječku, pa je medjusobno gravitiranje ovih kopnenih listića očigledno već na prvi pogled, Takovo stanje smjernica političke geogralije stvara, po izvodima Каcela (Ratzel), duhovnu pomorsku klimu i medjusobno popunjavanje u tendenciji unifikacije svih političkih, vjerskih, kulturnih, i tf, d, pitanja, Tako su, uglavnom, tekle preko Sjevernog Jadrana, a put Balkanskog Poluostrva, sve geopolitičke, kulturne, ekonomske, i t, d,, smjernice Italije, kroz sve vijekove,

Jedan dio spomenutog kulturnog kruga Sjevernog Jadrana čini jugoslovensko Gornje Primorje, sve od Rječine do Zrmanje, To je većim dijelom bivša Banovina Liburnijska, — drevno sijelo Liburnjanš, vrsnih i promućurnih i odvažnih pomoraca, gusara, i brodograditelja. Baš po uzoru tipa brodova koje su gradili Liburnjani sagradjena je bila, većim dijelom, i mornarica silnog Oktavijana, koja je potukla ratno brodovlje Antonija i Kleopatre kod Akcija {31 godine prije Hrista), To je i dalo ponovnu pobjedu Zapadu nad Istokom, pa je spaslo Evropu od alrikanstva i azijatstva,

Banovina Liburnijska, u smislu od Rječine do Zrmanje, ima samo jednu veliku svjetsku i u isto vrijeme prirodnu luku, a to je cijeli Bakarski Zaliv, Ova luka ide medju najizrazitije, a u ljepoti medju najveličanstvenije spomenike u horizontalnoj razvedenosti kontinentskog bloka, Ta je luka, negdje tamo u V stoljeću prije Hrista, primila i zaštitila šačicu helenskih kolonista, koji su dolazili baš u sigurnu bakarsku luku da tamo kupuju specijalno jantar, koji se je snosio s obala Istočnoga Mora putem Odre, Morave, Rabe, i preko Ljubljane do Kvarnera, Neki su od tih helenskih trgovaca i ostali u Bakarskom Zalivu, pa su u najdonjem njeđovu dijelu osnovali, odnosno umnožili, liburnijsko naselje, To je bio prvi početak istorije grada Bakra, koji je nastao pod istim auspicijima političke geogralHije kao i Kotor u Zetskoj Oblasti, Inače se početak grada Bakra gubi u mitima i nije ga moguće hronološki odrediti, Svakako drevna starina meće početke Bakra u društvo najstarijih gradova u Evropi; možda su još i Feniбата zalazili u Bakarski Zaliv, a od njihovih prvih pohoda u Jadranu proteklo je blizu tri hiljade godina,

U helenskom Bakru razvio se je, u vremenu, i helenski duh snažnih smjernica u svemu aktivnom radu, Izgleda da je iradijacija ovoga naprednog duha imala i znatan diametar, te

101