Просветни гласник

40

Просветни Гласник

Д-р Барт у Лајпцигу, који је такође желео да на најтешњи начин свеже радну наставу са појединим струкама теоријске наставе, гледа на радну наставу као на неопходну допуну теоријске. И школа би то требала да оствари, ако она у опште сматра за потребно и жели да васпитава. Али какву корист желимо ми да извучемо из образовања које се оснива на принципу ручног рада? Прво и прво, ми очекујемо велику корист у ствари буђења правог интереса према делању. Правилно руковођена обука треба да вежба не само уобразиљу, она треба да изазива и наклоности, осећања, тежњу и вољу за физички рад. Ништа тако не радује и не подстрекава на даље проширивање познања, као убеђење да збиља знаш оно што си учио, и да ћеш бити кадар применити то знање на ствар. Ученици бивају тупи и без учешћа већином стога што у нашој настави недостаје баш оно у чему дете ужива и што га привлачи. Оно је нерасположено, празно му је у души кад слуша масу речи које му се нуде и дају, јер оно још нема снаге да се подигне из конкретне сфере у сферу апстрактну.® Ето зашто ће се савестан учитељ свагда старати да пробуди у детету унутрашњу тежњу и да му створи многобројне случајеве за свежу и живахну самосталну делатност. За таквог учитеља је настава која почива на начелу физичког производног рада незамењива потпора. Ручни рад је нарочито подесан да послужи као најбољи спроводник наставних утисака — из области ученикових познавајућих душевних способности у област творачких душевних способности. Помоћу рада ученици долазе до тачних и јасних познања, свезаних са осећањем нарочите радости и тежње ка даљој делатности. 1 ) И та тежња ће бивати тим јача што живљи буду добивани утисци и представе које се из њих граде, а снага и унутрашњи пламен тим жешћи што више рад буде одговарао индивидуалним наклоностима дететовим. И стојећи на том темељу, ми смаграмо да педагошку вредност има само онај рад који се руководи директивама што излазе из струка стварне обуке. .Разуме се, ученици се одушевљавају ручним радом и тада кад им се ин предаје као нарочит, засебан предмет, али тај интерес неће бити сасвим онакав какав би био кад би се ствар наставе изводила по нашим начелима. Код мене, у мојој настави се интерес изазива тим што ручни рад код мене одговара на пишања, додирнута другим гранама наставе.

] ) Осећање јасног схвагања ја већ одавно сматрам као једини поуздани корен образовања