РТВ Теорија и пракса

zemljama, iako se u prvi mah čini da su oni ipak manje prisutni nego u zemljama crne Afrike. U Alžiru smo imali prilike da razgovaramo sa književnikom i dugogodišnjim funkcionerom televizije Abdelhamidom Benhedugom. U zanimljivom izlaganju on je pokušao da razjasni zašto je problem jezika i u Alžiru toliko prisutan. Podsetimo se samo činjenice da je Alžir više od 130 godina bio francuska kolonija, i da je tokom tog kolonijalnog perioda svesno stvarana intelektualna i kulturna elita koja je decenijama odvajana od baze. Uprkos toj činjenici, u trenutku kada je završena revolucija i kada je Alžir stekao nezavisnost, svega 8% alžirskog stanovništva govorilo je francuski. Benheduga kaže: ~Mi u Alžiru imamo dve književnosti. Arapsku, koja je na nacionalnom jeziku i, paralelno, imamo književnost izraženu na francuskom jeziku. Jer, Alžirac koji je imao pristupa u francusku školu, naučio je taj jezik i koristio ga da bi se oslobodio, a ne kao način mišljenja koji izvire iznutra, kao što je to slučaj sa maternjim jezikom. Ti Alžirci koji su mislili arapski, koji su govorili svoj maternji jezik, jedan arapski dijalekt, pisali su na francuskom a da istovremeno nisu znali da pišu na svom maternjem jeziku. Dugo su te dve književnosti postojale jedna kraj druge, ali među njima nije bilo prave komunikacije. Ako hočemo da prodremo u dubinu stvari i da pošteno i objektivno govorimo, položaj arapske literature je položaj jedne otuđene literature koja živi u misaonom i civilizacijskom kontekstu, koji nije arapski. Nije biio kontinuiteta između starih arapskih književnih oblika i novih. Bilo je to kao neko izbeglištvo za arapskog kulturnog čoveka, koji mora da živi u civilizaciji kojoj ne pripada. Čak i rečnik koji upotrebljavamo nije arapski rečnik. U većini slučajeva taj rečnik je arabizovan ili preveden, on ne izvire iz unutrašnjosti arapske kulture, iz arapskog jezika. Sve što danas okružuje čoveka arapske kulture sa materijalne i moralne tačke gledišta, strano je njegovoj prirodi, njegovom viđenju, njegovom načinu mišljenja i shvatanja sveta. On je istovremeno u konfliktu sa samim sobom i sa svetom u kome živi.” Abdelhamid Benheduga, književnik koji piše na arapskom, čovek koji se formirao na arapskoj kulturnoj tradiciji, izlaz iz ove situacije vidi u daljem ekonomskom oslobađanju i u činjenici ~da prošlost ne sme da komanduje budućnošču”. Istovremeno on smatra da masovni mediji moraju doprineti daljoj popularizaciji narodnog jezika, upravo zbog toga što u Alžiru i još nekim zemljama paralelno postoji problem dvojnosti maternjeg jezika i još uvek prisutnog jezika bivšeg kolonizatora.

15