Etnički i demografski razvoj u Jugoslaviji od 1921. do 1991. godine : sveska I

Bogoljub Kočović

XXXIV

Jevrejau glavnomgrađu Slovenije, Ljubljani (samo 93), dokjebilo više usrezuMurskaSubota (269) i u Dolna Lendava (207) (34). 16. Drugeveroispovesti. Bilojevrlomalo dmgihveroispovesti kojenisuniltrišćanske, ni muslimanskc, ni jevrejske. Ali je moglo biti budista, mormonaca ili hindusa... Ukupno dmgih veroispovesfi je bilo 1931. godine samo 264 lica, Njih je bilo najviše na podmčju Uprave grada Beograda (187) i u Vojvodini (40). 17. Bez veroispovesti. Bilo je u svemu 1.107 osoba bez ikakve veroispovesti, što ne mora da znači da su svi bili agnostici ili ateisti. Najviše ih nalazimo u Vojvodini (oko 370), u Sloveniji (257), u Hrvatskoj (oko 220) i u Upravi grada Beograda (125). 18. Nepoznatn. Bilo je i 427 osoba za koje je veroispovest bila nepoznata, najviše na teritoriji Uprave grada Beograda (208) i u Hrvatskoj (oko 150), a u Makedoniji samo 1. Čitalac je verovatno uočio da je u Vojvodini najveći broj nacionalnosti, a istovremeno i najveći broj veroispovesti. I pored velikih protnena u Vojvodini posle završetka Dmgog svetskog rata, ta pokrajina Republike Srbije je sigumo ostala još uvek sa najvećim brojem različitih hrišćanskih i nehrišćanskih veroispovesti.

IV Popis stanovništva po veroispovesti, maternjem jeziku i nacionalnosti po popisu iz 1953. godine

Vrlo je teško upoređiti popisepomatemjemjezikuipoveroispovesti iz 1921. i 1931. godine sa jedinimpopisom Druge Jugoslavijc, onim iz 1953. godine(3s) kojije iznimno uneo izjašnjavanjapopisanih po ta dva opredeljenja. S jedne strane, prva dvapopisa subila izvršena na osnovu veroispovesti i matemjeg jczika, dok je popis iz 1953. zasnovan bilo na veroispovesti bilo na matemjem jeziku, ali uvek uistovreme i na nacionalnost. Što još više otežava uporedjivanje jeste pojava mbrike o "stanovništvu bez vere" u popisuiz 1953. godine. SigumodajeiuvremeprvadvapopisapredratnePrve Jugoslavije bilo gradjana agnostika i ateista, ali koji su, pošto su bili kršteni, bili i zavedeni pod mbrikom jedne od veroispovesti. U popisu iz 1953. godine, članovi Saveza komunista Jugoslavije (SKJ) i članovi njihovih porodica su se, bez surrmje, svi dekladsali dasu "bez vere" (pa makar neki od članova familije bili i vemici), pored toga što je bilo sigumo bezvemika u toj mbrici a koji nisu bili članovi SKJ. Verujem da će čifalac biti zainteresovan da mu se pruže izvesni podaci koji nam daju, takvi kakvi su, interesantne informacije. Namcra ove knjige, rekli smo, nije da izučava probleme koje statističke tabele i statistioki podaci pokreću, ncgo da se pmže čitaocima osnovne podatkekojibi omogućavali studijupo raznimpredmetima i problemima. Zelim ipak da istaknem nekoliko zapažanja povodom stalističkih podataka po veroispovesti i malemjem jeziku u popisu iz 1953. godine. Broj jugoslovenskih gradjana "bez vere" (2,127.875) nije bio malen. On predslavlja

(34) Cf. "Definitivni rezultati popisa stanovništva od 31. marta 1931. godine, knjiga U, prisutno stanovništvo po veroispovesti - na stranama VUI do XII, tabelu prisustva Jevreja u svim srezovima i banovinama.

(35) "Popis stanovništva 1953, Knjiga 1; Vitalna i etnička obeležja, Konačni rezultati za FNRJ i narodne republike," Tabela 10 i 11, Savezni zavod za statistiku, Beograd 1959.