Nova Evropa

mentike, samo potvrdjuje ovaj zaključak, Istom kasnije, recimo izmedju jedanaestoga i trinaestoga stoljeća, ovo romansko stanovništvo, koje je nastalo iz slovensko-romanske simbioze na Balkanu, seleći se na sjever u puste krajeve Erdelja, Velike i Male Vlaške, i dijela Besarabije, pretvara se opet iz nomadskoразнтзјкоба stanovništva u sfalnosjedilačko, Ono se seli na sjever nesamo preko Dunava, nego ide i na zapad preko dinarskih Alpa, sve do u Istru, gdje u nekoliko sela oko Čepića imade još i danas nekoliko rumunskih sela, sada dakako stalnosjedilačkih, Od interesa je istaknuti, da ovi Romani sačuvaše i svoje rimsko ime, koje izgovaramo danas Rumun prema njihovu narodnom starijem izgovoru r umam., |

To bi bio sumaran prikaz dviju romansko-slovenskih simbioza, što se razviše na teritoriji naše države od preostatka latinskog stanovništva izašlog iz rimskog osvajanja Balkana.

Dr. P, ShoR.

Srbi štampari u Rumuniji,

Najstarije u Kumuniji štampane knjige jesu liturgija (služabnik) od godine 1507 (7016, 10, novembra), početa za vlade vojvode Jo Radula, a svršena za vlade Jo Vlada, sina vojvode Jo Vlada, prve godine »njegova gospodstva«; oktoih (osmoglasnik) od godine 1510 (7018), za vreme vlade istog vojvode; i četvorojevandjelje, od godine 1512 [7020, 25. juna), za vlade vojvode Jo Basaraba, sina vojvode Jo Basaraba. Ni na jednoj nije zabeleženo gde je štampana (misli se u Trgovištu), a sve iri je rado sveštenoinok Makarije, Ovaj Makarije nesumnjivo je isto lice sa sveštenoinokom Makarijem, koji je 1493-5 naštampao na Cetinju, za vlade Gjurgja Crnojevića, četiri knjige: Oktoih (u dve knjige), Psaltir, s posledovanjem i Časlovcem, i Molitvenik {Trebnik), To se vidi po tome, što je pogovor u Oktoihu štampanom u Rumuniji istovetan s onim što je štampan na Cetinju, samo je ime Gjurgja Crnojevića zamenjeno imenom Jo Vlada; a IL Ruvarac je postavio i vrlo verovatnu pretpostavku, kako je on s Cetinja dospeo u Rumuniju {vidi o tome »Glas S. K, Akademije« 36—8),

Zatim nastaje prekid do godine 1547, — Tada je naštampan A postol, koji ima dvojak pogovor: u jednom piše, da je štampan za vreme Jo Mirče vojvode, i »gospodara svoj zemlji u gr o vlahiskoji podunavlju,sina velikog i predobrog Radula vojvode«; a u drugom, da je pisan po zapovesti Jo Ilijaška vojvode moldavskogd, i matere mu Jelene »despotarice«.

475.