Nova Evropa

Uostalom, danas je već definitivno sigurno da Je potrošačka kooperacija nemoćna da eliminira kapitalističko posredništvo; budući da ne može da ukloni posredništvo, zadrugarstvo očituje da ni prvi korak ka ekonomskom svladjivanju kapitalizma ne može da dovrši, Jasno je, prema tome, da je nemoćno da zasnuje

t zv, kooperativni režim,

Medjutim, antiplanski karakter kapitalističke privrede manitestuje se i u drugim privrednim, odnosno privredno-političhkim radnjama: u podjeli kapitala, kredita, radne snage, pa i zlata {o kojem se danas toliko diskutuje), i t, d.,. Nećemo se ovdje zadržavati na svim ovim elementima anarhije kapitalističke priутеде, пебо ćemo se držati samo općih momenata, Tako ćemo spomenuti, kao jednu važnu tačku krize, današnju carinsku politiku koja, na odveć jasan način, dokumentuje neorgBanizovanost Rapitalističke privrede, Današnja carinska politika, nevodjena obzirima na sve privredne prilike čovječanstva, Jasno pokazuje oisustvo svakog plana u medjudržavnim ekonomskim odnosima. Možda je teško naći bolji primjer, koji bi ljepše ilusirirao kako današnja privreda, svjesno, sama sebi steže uže oko vrata. Jasno je, naime, da ovakva carinska politika može postojati samo u jednom sistemu koji ne vodi računa o tome šta će biti sutra, Aktuelni efekat, izmedju ostalog, ovakog carinskog protekcijonizma jeste, da fakozvana hiperprodukcija još više dolazi do izražaja, budući da je carinski protekcijonizam jedan njen uslov, Osim toga, carinski protekcijonizam još više produbljuje jaz izmedju kupovne i potrošačke sposobnosti, sprečavajući da se realizuje tendenca zakona ponude i potražnje u formiranju cijena, čime neposredno diže cijene,

Zaključak bi bio ovaj: u današnjoj se kapitalističkoj privredi ne može naći nijedna privredna radnja, nijedno privredno stanje, koji bi bili planski dirigovani, sa gledišta ekonomske stabilnosti i samog kap talizma, te sa gledišta socijalnih interesa i socijalne budućnosti. Sama organizacija kapitalističke privrede (kao uostalom i privred4 koje su joj prethodile), takva je da ne dozvoljava vladavinu socijalnih interesa, već traži vladavinu pojedinačnih i momentanih interesa, Ako nekoji od njih i djeluju korisno i za socijalne interese, i za socijalnu budućnost, to se ne može upisati u prilog organizovane i socijalno unapred smišljene radnje nosilaca kapitalizma, Nije uostalom ni mogućno, dok postoje socijalne klase, tako organizovati društveni život da podjednako pogoduje interesima svih klasa, A to sve konstitujiše anarhično stanje u privredi,

i ж

Ono što nas najviše interesuje, pri ovakom stanju stvari, u čitavu kompleksu pitanja ekonomske krize, jeste odredjivanje karaktera krize, Više je nego sigurno, da kriza

353