Nova Evropa

čovjek јеугејзкоба рогекја i krvi, njegovo carstvo biće Јеугејsko Carstvo, Jevreji biće u njemu starešine i sudije nad svim drugim marodima, jer su oni bili u toku vijekova nosioci mesijanske ideje i paćenici zbog nje; ali ipak, carstvo Mesije biće carstvom pravde i sreće za svakoga, Mesijanizam ove vrste zaista je prešao od starih Jevreja i u hrišćansku sredinu, i mi taj mesijanizam, koji možemo nazvati mističnim, nalazimo kod Poljaka (Tovjanskoga, Mickijevića, Slovackoga, Krasinskogaj, kod ruskih slavenožila i kod Позбојемакоба; аб Ни егоу газттада пета is ovim rasizmom nikakve veze,

Od svih idejš koje ulaze u sastav rasističke ideologije, samo Je ideja progresa donekle jevrejskoga porekla, Stari narodi: Grci, Rimljani, Misirci, i drugi, dijelili su mišljenje (ikome je Ovidije dao izraza u prvoj pjesmi svojih »Metamortoz4«], da je zlatan vijek čovječanstva ostao u dalekoj prošlosti, kad je i priroda bila bogatija i kad su ljudi bili bolji, a da Je od toga srećnoga. doba sve ašlo i ide samo na gore, Tek Jevrejski narod, stisnut u svojoj maloj Palestini izmedju džmovskih шпрегја Mesopotamije i Irana s jedne strane i Misira s druge strane, a docnije prignječen željeznom petom Kima, videći u svojoj prošlosti samo nevolje i painje, tražio Je utjehe u nadi na dolazak Mesije, koji će ga izbaviti iz ruku njegovih mučitelja i ostvariti zlatam vijek budućnosti, Tu svakako imamo ideju progresa, ali zbog te ideje nemamo šta prebaciti ili zamjeriti jevrejskome narodu,

Potpuno razviće našla je ova ideja u čuvenom djelu bl, Augustina: »De civitate Dei«, u kome se sva povijest ljudskoga roda prikazuje kao akcija Božjega Promisla, koji planski sprema i vodi čovječanstvo k Carstvu Božjemu, S pomoću uticaja Rimokatoličke Crkve, koja je ovu misao svesrdno prihvatila, ideja progresa postala je sastavnim dijelom „duše svakoga Evropljanina, jednom od kategorija njegova mišljenja, duboko se 'ulkorijenivši čak i u njegovoj podsvijesti; ona je postala ideјош мод от sve evropske kulture, nadahnula je svu evropsku misao, — leži u osnovi zapadnoga bogoslovlja, filozofije, humanitarnih i prirodnih тпашка,

Ako se život čovječanstva razvija po planu utvrdjenome od Boga, onda svako ko u njemu učesvuje mora da ima u ovome svijetu odredjenu ulogu ili misiju, Ova se misao nazire kod samoga Augustina, i Zapadna Crkva, kao pozvani zidar budućegša Carstva Božjega, upotrebila je u Srednjem Vijeku svu svoju snađu, i uložila je najveće mapore, da odredi svakome čovjeku na ovome svijetu njegovu pravu ulogu i da postavi svakoga na njegovo mjesto, Samo, u toj veličanstvenoj zdradi srednjovjekovnoga svijeta, nacija kao takova nije dobila od Crkve nikakve misije, U stvari, nacije su svakako postojale; ali zidari

319