Nova Evropa

U filmu »Bosanska rapsodija« gledamo naše ljude kako još uvijek žive u duhu starih običaja, primitivni i neobuzdani gotovo kao životinje, Pobratimstvo, krvlju iskušano i plaćeno, o tren oka dolazi u iskušenje, ako je u pitanju ljubljena djevojka; ali, u kritičnom tirenuiku, ljubav prema pobratimu ipak pobj edjuje običnu strast i inat. To je — ukratko — »siže«, i dok radnja teče mi slušamo naše pjesme, našu muziku, i naš govor, a бједато našu lijepu prirodu, markantne tipove naših seljak4, njihovu lijepu narodnu nošnju, u običnim. i svečanim prilikama, na putu u crkvu i u crkvi, u kućama i na poslu, kad rade i kad plešu, — vidimo, u stvari, od sveća po nešto, i ne baš sasvim onako kako je uistinu. Ko bi htio da se ističe svojom kritičnošću, тобао |: Којебћа 1 да zamjeri: i piscu manuskripta, što Je više mislio nedo dledao, i režiseru što nije sve »postavio na pravo mjesto«, i glumcima što nisu onakvi »kakvi bi trebalo da budu«. Ali ne smijemo da previdimo jedno: da su Nijemci snimili ovaj film i da su se oni, sudeći po gotovu djelu, prihvatili posla pošteno, nastojeći da se oslobode onih ртедгазида Које i najprosvećeniji Nijemci u današnji dan imaju o zemljama i narodima »tamo negdje na Balkanu«, Zar je onda neoprostiv drijeh što, naprimjer, romantiza »Bosanske rapsodije« nije baš sasvim »echt«, što je junak filma (Willy KEichberger, u ulozi Mirka), u prvoj polovini filma, za mlada seoskog gavana i suviše sladak, što ljepotica (Brigitte Horney), koja je u pobratimska srca bacila sjeme mržnje, ne može da se snadje u svojoj ulozi i što po ljepoti nije ravna bosansko-hercegovačkim seljankama? Život našeda naroda piše uzbudljivije romane od ovoga u »Bosanskoj rapsodiji«, i da je režiser, umjesto ove filmske limunade, snimio kakvu pravu pravcatu bosansku otmicu, ona bi, sigurno, snažnije djelovala na senzacija željne živce 'Rinematograiske publike, i zapadne, i srednje, i sjeverne Evrope, Ali, ako se uzme u obzir kako često filmovi falzifikuju stvarnost, onda se ovakvi, kod komercijalnog filma gotovo neizbježni, nedostaci, pogotovo kad se radi o prvom pokušaju, ne smiju odviše ozbiljno žigosati,

»Bosanska rapsodija« dopala se je prilično našoj javnosti, a još se više dopada stranoj, za koju je ona nešto novo; uspjeh stoga, možda, ni u turističkom pogledu neće izostati, Napose treba spomenuti glumca Herbigera (Attila Horbiger), koji је dobro prikazao otresitost našeg primitivnog čovjeka; a još bolje je svoj posao izvršio poznati njemački filmski kompozitor i dirigent Šmit-Gentner {V\W/illy Schmidt-Gentner, muž nekadanje Miss Jugoslavije, zagrepčanke Štefice Vidačić), kome je роvjereno muzičko vodstvo filma: on je naše narodne melodije odlično upotrebio; ne smeta što, prema ovom filmu, u Bosni pjevaju melodije koje su, doduše, naše ali nisu bosanske, jer se od zabavnog filma ne smije tražiti 100%-na folklorna tačnost.

87